Marcin Zieliński

Przypadek Eryka Łona wskazuje na wielkie ryzyko wynikające ze stosowania w ekonomii metafory wojennej: niektórzy ludzie mogą uwierzyć w to, że wojna toczy się naprawdę.

Jeszcze przed dojściem PiS do władzy zakres własności państwowej w Polsce był większy niż w innych krajach OECD i Unii Europejskiej. Rządy Beaty Szydło i Mateusza Morawieckiego w żadnym stopniu nie przyczyniły się jednak do zmniejszenia wysokiego poziomu upolitycznienia gospodarki. Wręcz przeciwnie, od ponad dwóch lat jesteśmy świadkami wciąż to nowych działań nacjonalizacyjnych, stanowiących najbardziej drastyczną formę ingerencji w rynek. 

W 1989 roku Polska wraz z innymi krajami bloku wschodniego stanęła przed historyczną szansą przekształcenia skrajnie niewydajnej gospodarki centralnie planowanej w gospodarkę wolnorynkową na wzór zachodni. Socjalizm, system zakładający monopol własności państwowej i totalną dominację państwa nad sferą ekonomiczną, poniósł klęskę. Nakazy i przydziały wypierające dobrowolną rynkową współpracę nie zdały egzaminu. W sferze politycznej w wielu krajach położono kres dyktaturze, wprowadzając instytucje demokratyczne.

W ciągu ponad 20 lat, które upłynęły od upadku socjalizmu, powstało, z jednej strony, wiele rzetelnych badań odnośnie tego, jakie strategie przemian dają lepsze, a jakie gorsze rezultaty. Z drugiej strony głosi się na ten temat wiele bredni i mitów. Co powinno dziwić, owe przekłamania są głoszone również w Polsce: kraju, który w świetle badań osiągnął wielki sukces na tym polu.

For PiS (Law and Justice), any – real or apparent – ills that plague the Polish society serve as a pretext to increase the politicization of the economy. In 2013, that is before PiS came to power, Poland was ahead of other OECD and the European Union countries in terms of the state ownership. Recently, however, nothing has been done to reduce the interference of politicians in the economy. On the contrary, we are still seeing new steps towards further nationalization of enterprises or crowding out the private sector.

Dla Prawa i Sprawiedliwości każda – faktyczna bądź pozorna – bolączka trapiąca polskie społeczeństwo stanowi pretekst do tego, by zwiększać upolitycznienie gospodarki. W 2013 roku, czyli jeszcze przed dojściem PiS do władzy, Polska pod względem zakresu własności państwowej wyprzedzała inne kraje OECD i Unii Europejskiej. W ostatnim czasie nie zrobiono jednak nic, by zmniejszyć ingerencję polityków w gospodarkę. Wręcz przeciwnie, jesteśmy świadkami wciąż to nowych kroków w kierunku dalszego upaństwawiania przedsiębiorstw. Po Pekao i elektrowniach przyszła kolej na ratownictwo medyczne – projekt zakłada wykluczenie z systemu opieki zdrowotnej prywatnych podmiotów świadczących tego rodzaju usługi.

Dwa lata rządu Prawa i Sprawiedliwości to bezprecedensowy atak na polskie instytucje państwa prawa. W sferze gospodarczej natomiast rząd postępuje tak, aby rosło to, co powinno spadać – dług publiczny, a spadało to, co powinno rosnąć – siła sektora prywatnego.