#PatoPrawo: Kontrola operacyjna: czym jest, czym być powinna i jak się ma do prawa do prywatności
Straż graniczna, policja, Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Żandarmeria Wojskowa, organy kontroli skarbowej, Centralne Biuro Antykorupcyjne, Służba Wywiadu oraz Kontrwywiadu Wojskowego – wszystkie te służby posiadają ustawowe kompetencje do stosowania tzw. kontroli operacyjnej – potocznie zwanej podsłuchem. Czy oznacza to jednak bezgraniczną licencję na szpiegowanie obywateli? Mówiąc o kontroli operacyjnej w demokratycznym państwie prawa zgodnie z rozumieniem art. 2 Konstytucji, mówimy w końcu o takim środku wykrywania przestępczości, który dalece ingeruje w obywatelskie prawo do prywatności.
czytaj więcej
Pięć groźnych i szkodliwych wydarzeń prawnych w 2021 roku
Spoglądając na mijający rok zwykle analizujemy go pod kątem najważniejszych wydarzeń. Poniżej przedstawiamy pięć najbardziej szkodliwych i groźnych wydarzeń prawnych w Polsce, z którymi w 2021 r. musieli się zmierzyć prawnicy oraz społeczeństwo. Nie wiemy, co przyniesie nadchodzący rok, ale możemy założyć, że z pewnością wiele z wymienionych tu tematów powróci ze zdwojoną siłą, jako kolejne zagrożenia dla demokratycznego państwa prawa.
czytaj więcej
#PatoPrawo: Nadzwyczajne bezprawie stanów nadzwyczajnych
Każdy z przewidzianych w Konstytucji stanów wyjątkowych może zostać wprowadzony dopiero w sytuacji, w której spełnione zostaną warunki określone w konstytucji i ustawach. To właśnie ten fakt doprowadził do wprowadzenia quasi-stanu klęski żywiołowej w trakcie trwania pandemii COVID-19 oraz do nadużycia stanu wyjątkowego na granicy z Białorusią celem wprowadzenia ograniczeń praw i wolności konstytucyjnych.
czytaj więcej
#PatoPrawo: Wnioski do Trybunału Konstytucyjnego: bezpiecznik prawny dla społeczeństwa, nie broń polityczna dla władzy
Obecny Trybunał Konstytucyjny w ramach swojej dotychczasowej działalności niewiele przypomina Trybunał powołany celem zagwarantowania bezpieczeństwa prawnego obywateli. Dziś może być widziany przede wszystkim jako orzecznicze ramię władzy wykonawczej wspierające niektóre decyzje rządzących oraz zwalczające nieprzychylne obecnej władzy wyroki i postanowienia trybunałów zagranicznych.
czytaj więcej
Dlaczego nie ma w Polsce prywatnych cmentarzy? Niepotrzebny monopol w świetle przepisów prawa polskiego oraz ustawodawstwa innych państw
Prywatne miejsca pochówku funkcjonują z powodzeniem w wielu krajach. Polska ustawa o cmentarzach i chowaniu zmarłych w brzmieniu zarówno obecnym, jak i projektowanym w ramach prac rządowych zawiera w zakresie tworzenia cmentarzy regulację niekorzystną dla konsumentów, wyraźnie uprzywilejowującą jeden podmiot, jakim jest Kościół katolicki. Ograniczenie konkurencji w zakresie tworzenia i zarządzania cmentarzami wydaje się niezrozumiałe w świetle konstytucyjnych zasad proporcjonalności i swobody działalności gospodarczej.
czytaj więcej
#PatoPrawo: Rozporządzenie: instrukcja obsługi ustawy, nie narzędzie władzy absolutnej
Ze względu na swój mechanizm – pozostawiający w dużej mierze w gestii podmiotu wydającego dane rozporządzenie jego treść – akt ten winien być stosowany w sposób ograniczony jego celem: wykonaniem regulacji zawartych w ustawie. Tymczasem, rozporządzenia coraz częściej stają się wygodnym narzędziem wykorzystywanym w sposób sprzeczny wobec zasady demokratycznego państwa prawa jako obejście bardziej skomplikowanej drogi legislacyjnej, jaką jest zmiana lub przyjęcie nowej ustawy. Rozporządzenie nie jest jednak aktem jedynowładztwa i nie powinno jako takie być traktowane.
czytaj więcej
Stanowisko Forum Obywatelskiego Rozwoju w sprawie zgodności z prawem Unii Europejskiej projektu ustawy „Lex TVN”
W państwie opartym na zasadzie pluralizmu mediów istotne jest, by debatę publiczną kształtowało jak najwięcej różnych głosów. Wszelkie działania państwa zmierzające, bezpośrednio lub pośrednio, do monopolizacji tej debaty – w tym takie jak przewidziane w omawianym projekcie – utrudniają obywatelom dostęp do rzetelnej informacji, a w konsekwencji uniemożliwiają rzeczywistą kontrolę działalności rządzących sprawowaną w imieniu obywateli przez media.
czytaj więcej
Jak zwykle, po głośniejszej tragedii mamy wysyp przykładów 'populizmu penalnego – Eliza Rutynowska, Konkret24
„W obecnym stanie prawnym wprowadzenie jakiejś formy konfiskaty samochodu pijanego sprawcy wypadku może budzić wiele wątpliwości, choć były próby orzekania tzw. przepadku samochodów pijanych kierowców” – dodaje prawniczka w opinii dla Konkret24.
czytaj więcej
Bicz i lincz. Prawo karne w służbie populizmu – Eliza Rutynowska, Gazeta Wyborcza
Przy okazji co bardziej okrutnych zbrodni przedstawiciele władz pozwalają sobie na coraz bardziej kategoryczne stwierdzenia. Zapewniają o „surowym traktowaniu” podejrzanych i oskarżonych, mają za nic zasadę domniemania niewinności, zapowiadają wprowadzenie drakońskich kar. Być może bardziej spektakularne byłoby wydanie zezwolenia na publiczny lincz.
czytaj więcej
Prawo do Głosu – Rzecznik Praw Obywatelskich w państwie demokratycznym – Eliza Rutynowska, Women in Law
Nasza prawniczka, Eliza Rutynowska, była gościem w podcaście Women in Law, gdzie mówiła o demokratycznym państwie prawa i o Rzeczniku Praw Obywatelskich.
czytaj więcej