Forum Obywatelskiego Rozwoju

Komunikat FOR 5/2025: Niedofinansowani regulatorzy – zagrożenie dla niezależności?

Mimo upływu kadencji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki Rafała Gawina w połowie ubiegłego roku nadal nie udało się wyłonić jego następcy. Dwa kolejne konkursy nie przyniosły rozstrzygnięcia. Prezes URE od lat alarmował o zbyt niskich nakładach budżetowych na URE, któremu w ostatnich latach lawinowo przybywało zadań. Z podobnym, choć nieco mniej drastycznym w skali, zjawiskiem mnożenia kompetencji bez przyznawania środków mamy do czynienia w przypadku innych regulatorów: Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów czy Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej. Dla porównania budżet Instytutu Pamięci Narodowej w ostatnich latach przerastał budżety trzech wymienionych regulatorów razem wziętych. Zjawisko to stwarza zagrożenie dla niezależności organów regulacyjnych.

czytaj więcej

Komunikat FOR 4/2025: „Pierwsze klucze”, ale nie pierwsza ingerencja – jak rząd znów majstruje przy rynku mieszkaniowym?

Ministerstwo Rozwoju i Technologii przedstawiło założenia nowego programu
mieszkaniowego, który przewiduje wsparcie budownictwa komunalnego i społecznego kwotą 2,5 mld zł rocznie. Jednym z jego elementów ma być także (po raz kolejny) wsparcie dla kredytobiorców w ramach programu „Pierwsze Klucze”. Program kredytowy ma polegać na dopłatach do kredytu obniżających oprocentowanie dla kredytobiorcy i dopłatach do wkładu własnego. Ma dotyczyć zakupu mieszkań jedynie z rynku wtórnego z limitem ceny metra kwadratowego pod warunkiem, że sprzedawca posiadał taki lokal przez co najmniej trzy lata. Ta część programu jest kolejną wariacją na temat „kredytu zero”, obiecywanego jeszcze w kampanii parlamentarnej. W dalszym ciągu program może przyczynić się do wzrostu cen nieruchomości.

czytaj więcej

Komunikat FOR 3/2025: Ministerstwo szykuje listę zawodów zagrożonych rozwojem

Agnieszka Dziemianowicz-Bąk poinformowała o planach stworzenia listy zawodów chronionych przed wpływem AI. Ochronie miałyby podlegać w szczególności zawody kreatywne związane z kulturą. Tylko wbrew powszechnym mitom obecnie istnieje niewielkie ryzyko, że AI odbierze nam pracę – automatyzacja sprzyja wzrostowi produktywności oraz powstawaniu nowych miejsc pracy. Nie powinniśmy się także bać o artystów – sztuka i technologia są ze sobą związane od zawsze, a sztuczna inteligencja może pomóc artystom w pracy, a nie ich wyprzeć.

czytaj więcej

Komunikat FOR 2/2025: Deregulacja i inwestycje czy jeszcze więcej nieefektywnych wydatków?

Wystąpienie premiera Donalda Tuska i ministra Andrzeja Domańskiego na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie odbiło się szerokim echem w przestrzeni medialnej. Sposobem na dogonienie Zachodu mają być inwestycje,  co do zasady jest prawdą – przemyślane inwestycje – zwłaszcza prywatne – napędzają wzrost. Premier podał też kwotę: 650 mld zł – tyle łącznie mają wynieść inwestycje w Polsce w 2025 roku. Kiedy jednak przyjrzymy się najczęściej używanej miary inwestycji, czyli relacji tej kwoty do produktu krajowego brutto okazuje się, że stopa inwestycji w 2025 roku spadnie w stosunku do lat poprzednich. Komunikat FOR autorstwa Bartłomieja Jabrzyka rozprawia się z tymi obietnicami i pokazuje, jak wiele jeszcze powinno się zrobić by deregulacja faktycznie weszła w życie.

czytaj więcej

Komunikat FOR 1/2025: TVN i Polsat na rządowej liście: ochrona bezpieczeństwa czy nadużycie prawa?

19 grudnia 2024 roku rząd wydał, zapowiadane wcześniej przez premiera Donalda Tuska, nowelizację rozporządzenia w sprawie wykazu podmiotów podlegających ochronie oraz właściwych dla nich organów kontroli. Nowe przepisy obejmują m.in. telewizje TVN i Polsat. Rozporządzenie jest odpowiedzią na medialne doniesienia o możliwości przejęcia bezpośredniej kontroli nad spółką TVN S.A. przez kapitał węgierski czy czeski, za […]

czytaj więcej

Komunikat FOR 27/2024: Wolna Wigilia – populizm pod choinkę

W ostatnim czasie polską debatę publiczną zdominował temat ustanowienia 24 grudnia dniem wolnym od pracy. Ostatecznie Sejm przegłosował wprowadzenie nowego dnia wolnego od pracy od 2025 roku i ustanowienie w zamian dodatkowej (trzeciej) niedzieli wolnej dla handlu w grudniu. Rozwiązanie to nie zakończyło jeszcze dyskusji – Senat dalej spiera się w tej sprawie, związkowcy krytykują […]

czytaj więcej

Komunikat FOR 26/2024: Strategia migracyjna rządu – iluzja bezpieczeństwa ponad rozwój

Migracja jest zjawiskiem wielowymiarowym i kompleksowym. Ustawodawca, regulując zagadnienia związane z migracją, stoi przed trudnym zadaniem wyważenia potrzeb ekonomicznych, społecznych, związanych z ochroną bezpieczeństwa narodowego, systemami opieki społecznej czy też możliwości absorbcji migrantów do społeczeństwa. W 2024 roku nie można dłużej uciekać od kompleksowego spojrzenia na kwestię migracji – cudzoziemców w Polsce jest już około […]

czytaj więcej

Komunikat 25/2024: Polskie REIT-y (czwarty raz) oczekiwane

W kwietniu tego roku media donosiły o pracach Ministerstwa Rozwoju i Technologii nad rozwiązaniem umożliwiającym tworzenie polskich REIT-ów. To już co najmniej czwarte podejście do wprowadzenia ich w Polsce. W czasie poprzednich rządów niektóre z koncepcji zakładały możliwość inwestycji jedynie w nieruchomości mieszkaniowe albo komercyjne. REIT-y to podmioty, których działalność opiera się na inwestowaniu w […]

czytaj więcej

Komunikat 24/2024: Polski system podatkowy dopiero 31. w International Tax Competitiveness Index

International Tax Competitiveness Index to międzynarodowy ranking przygotowywany co roku przez amerykańską Tax Foundation. System podatkowy ma istotny wpływ na wzrost gospodarczy kraju. Dobrze zaprojektowany system podatkowy pozwala podatnikom łatwo obliczać i płacić należne daniny oraz zapewnia środki na sfinansowanie wydatków publicznych. Z kolei zły system podatkowy jest uciążliwy dla podatników oraz zniechęca ich do […]

czytaj więcej

Komunikat 23/2024: Budżet na 2025 rok – deficyt (nie)odpowiedzialności

28 sierpnia rząd przyjął projekt ustawy budżetowej na 2025 rok. Przewiduje on deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych w wysokości 5,5% PKB, a mimo to rząd opisuje przyszłoroczny budżet jako „odpowiedzialny”. Przedstawiciele władz szczycą się, że w przyszłym roku przeznaczone zostaną duże środki na politykę społeczną. Pomimo objęcia Polski przez instytucje unijne procedurą nadmiernego deficytu […]

czytaj więcej