W Unii nie wolno osłabiać praworządności. Wyrok TSUE w sprawie sędziów z Malty
Ustanowienie zasady niepogarszania poziomu ochrony wartości unijnych, a co za tym idzie także zakazu przyjmowania przepisów, które zagrażają m.in. niezawisłości sędziów, pozwoli skuteczniej oceniać różnorodne mechanizmy powoływania sędziów w państwach członkowskich. Najbliższe miesiące powinny pokazać, w jaki sposób Trybunał czyni użytek z tej zasady.
czytaj więcej
Ekonomiści debatują, a dług rośnie
Deficyty budżetowe kumulują się w coraz wyższy dług publiczny, który może ograniczać wzrost gospodarczy i stwarzać ryzyka fiskalne. Dlatego rządy powinny emitować dług tylko w uzasadnionych przypadkach. Często dzieje się jednak inaczej.
czytaj więcej
Erupcja polityki popytowej zagraża rozwojowi
Niekonwencjonalna polityka pieniężna (UMP), prowadzona przez zachodnie banki centralne od wielkiej recesji, polega na obniżeniu stóp procentowych niemal do zera (albo nawet poniżej) i radykalnym zwiększeniu emisji pieniądza wynikającej z zakupów papierów wartościowych, w tym obligacji skarbowych.
czytaj więcej
Analiza 6/2020: Nowoczesna teoria monetarna musi odejść
W ostatnich latach rozgłos zdobyła „nowoczesna teoria monetarna” (ang. Modern Monetary Theory – MMT), która w gruncie rzeczy nawiązuje do starych koncepcji, że przez masowe tworzenie pieniądza można zapewnić gospodarce stabilność i rozwój. Wśród zwolenników tej teorii próżno szukać jakichkolwiek uznanych ekonomistów.
czytaj więcej
Analiza 5/2020: Demografia i recesja uderzają w ZUS
Recesja wywołana przez reakcje państwa i konsumentów na pandemię COVID-19 obnażyła problemy systemu emerytalnego, dotychczas maskowane przez dobrą koniunkturę. Według założeń budżetu na 2021 rok dochody składkowe funduszu emerytalnego FUS w 2021 roku będą niższe o ponad 10 mld zł od zakładanych. Jednocześnie liczba emerytów i w konsekwencji wydatki na świadczenia w 2020 i 2021 roku będą rosły w tempie niemal niezmienionym.
czytaj więcej
Analiza 4/2020: Waluty globalne i peryferyjne: różne pole manewru w polityce pieniężnej
W zależności od roli odgrywanej w światowym systemie monetarnym waluty można podzielić na globalne i peryferyjne. Na te pierwsze – do których obok dolara amerykańskiego zaliczyć można też euro, japońskiego jena, funta brytyjskiego i franka szwajcarskiego – popyt zgłaszany jest nie tylko w ich formalnym obszarze walutowym, lecz także przez podmioty zewnętrzne. Pozostałe waluty pełnią rolę peryferyjną lub lokalną, nawet jeśli formalnie są one w pełni wymienialne dla potrzeb transakcji bieżących i kapitałowych.
czytaj więcej
Wolnościowy Audyt Prezydentury Dudy
Okres prezydentury Andrzeja Dudy to czas szybkiego wzrostu wydatków państwa oraz zmian w podatkach koniecznych do ich sfinansowania. Podatki są jeszcze bardziej skomplikowane, a jednocześnie pomimo wszystkich zmian nie rozwiązano problemu wysokiego opodatkowania już najniższych płac. Wszystkiemu towarzyszyła propaganda sukcesu, widoczna także w nieprawdziwych wypowiedziach Andrzeja Dudy.
czytaj więcej
Analiza 3/2020: Reakcje wybranych państw na COVID-19
Pandemia COVID-19 jest poważnym wyzwaniem dla społeczeństw na całym świecie. W reakcji na nią ludzie zmieniają swoje zachowania, a rządy podejmują różnorakie działania publiczne. Aby porównać reakcje rządów różnych krajów, przy udziale partnerów zagranicznych zebraliśmy informacje z Bułgarii, Czech, Litwy, Gruzji, Niemiec, Grecji, Węgier, Polski, Słowacji, Słowenii i Wielkiej Brytanii. Przegląd działań publicznych w tych krajach wskazuje na występowanie zarówno obszarów wspólnych, jak i głębokich różnic.
czytaj więcej
Analiza 2/2020: Podatek cukrowy to podatek od biednych
Rządowy projekt dodatkowego podatku od napojów słodzonych cukrem i słodzikami, a także zawierających kofeinę i taurynę, został uchwalony przez Sejm głosami Prawa i Sprawiedliwości oraz Lewicy. Teraz oczekuje na dalsze prace w Senacie.
czytaj więcej
Analiza 1/2020: Macedońska karuzela ustrojowa: Od demokracji ku ustrojowi niedemokratycznemu i z powrotem (wstęp: Leszek Balcerowicz)
„Macedońska karuzela ustrojowa” – od demokratycznie wygranych wyborów przez rządy autorytarne do ich obalenia – stanowi rzadki przypadek odwróconej autorytarnej transformacji ustrojowej. W szczególności kazus Macedonii pozwala na zbadanie mechanizmów, które doprowadziły do: a) wyborczego zwycięstwa ugrupowania, które potem zaczęło wprowadzać autorytaryzm; b) konsolidacji władzy w rękach ugrupowań autorytarnych; i w końcu c) odwrotu od niedemokratycznych przemian.
czytaj więcej