komunikat

Nowy Prezydent RP to szansa na prezydenckie weta dla szkodliwych i naruszających konstytucję rozwiązań proponowanych przez rządzących. Jedną z takich groźnych zmian może być wprowadzanie „pełniącego obowiązki Rzecznika Praw Obywatelskich”, na wzór wprowadzonych przez PiS p.o. I Prezesa Sądu Najwyższego oraz p.o. Prezesa Trybunału Konstytucyjnego (funkcję tę sprawowała Julia Przyłębska od 20 grudnia do 21 grudnia 2016 roku).

Zapowiedzi reorganizacji systemu sądownictwa powszechnego powinny budzić silny niepokój, zarówno tych, którzy przez ostatnie lata angażowali się w protesty przeciw upolitycznianiu sądów, jak również tych, którzy mogą kiedykolwiek wejść w kontakt z sądami. Prezydencki podpis może sprawić, że ustawa zezwoli na przeprowadzanie politycznie motywowanej weryfikacji sędziów, którzy z założenia maja być niezawiśli (zgodnie z art. 178 Konstytucji RP). 

Jako FOR wielokrotnie ostrzegaliśmy przed nadmiernym optymizmem co do dalszego uszczelniania VAT, wskazując, że jego trwałość zweryfikuje dopiero następne spowolnienie gospodarcze. Niestety mieliśmy rację – szacunki dra Sławomira Dudka, byłego dyrektora departamentu polityki makroekonomicznej Ministerstwa Finansów, a obecnie głównego ekonomisty Pracodawców RP pokazują, że już w 2019 roku luka VAT zaczęła ponownie rosnąć.

Kolejna propozycja nowelizacji Kodeksu postępowania karnego radykalnie ogranicza prawo do obrony. Sugerowane zmiany dotyczą m.in. aresztowych posiedzeń online. Podejrzany ani jego obrońca nie muszą już być obecni na sali rozpraw. Zmiany wprowadzane są w ramach luzowania obostrzeń i uzasadniane pandemią, chociaż w okresie ścisłego lockdownu posiedzenia odbywały się osobiście.

Choć rządzący wiedzieli, że może dojść do dochodzenia odszkodowań przez poszkodowane podmioty, zdecydowali się nie ograniczać (mimo że taka możliwość istniała) kosztów, które będzie w efekcie musiał ponieść Skarb Państwa. Gdyby zdecydowano się na drogę zgodną z prawem, czyli stan klęski żywiołowej wprowadzony na czas epidemii, skala ewentualnych roszczeń byłaby znacząco ograniczona. W chwili obecnej obywatele, w tym przedsiębiorcy, wiązani są licznymi obostrzeniami, z których większość ma wątpliwe umocowanie konstytucyjne.

25 tys. zł sięgnęły w 2019 roku wydatki publiczne w przeliczeniu na przeciętnego obywatela. Już po raz dziewiąty Forum Obywatelskiego Rozwoju (FOR) publikuje „Rachunek od państwa”, czyli zestawienie ubiegłorocznych wydatków publicznych w przeliczeniu na przeciętnego stałego mieszkańca Polski, niezależnie od wieku. Jak co roku, w FOR prowadzimy akcję informacyjną w okresie składania deklaracji podatkowych, aby w przystępny sposób zobrazować podatnikom za co płacą.

Wicepremier Jadwiga Emilewicz zapowiedziała nowy program bonów o wartości 1000 zł na wakacje w Polsce dla osób pracujących na umowach o pracę i zarabiających poniżej przeciętnego wynagrodzenia.

Od ponad miesiąca koronawirus zbiera swoje żniwo. W celu walki z epidemią rządzący wprowadzają nowe restrykcje, a instytucje państwa funkcjonują w ograniczonym zakresie. Wielu twierdzi zatem, że mamy do czynienia z „faktycznym stanem nadzwyczajnym” i nawołuje do ogłoszenia stanu klęski żywiołowej. Uważna lektura Konstytucji RP i interpretacja działań rządu pozwala przyjąć, że władza już to zrobiła.

30 marca 2020 roku węgierski premier Viktor Orbán przyznał swojemu rządowi za sprawą tzw. ustawy upoważniającej prawo do nieograniczonej w czasie władzy sprawowanej przy użyciu dekretów.Rząd węgierski stworzył sobie nieograniczone w czasie prawo do rządzenia dekretami, których dodatkowo nie musi konsultować z opozycją, w drodze debaty parlamentarnej. Do takiej debaty musiałoby dochodzić, gdyby rządzący ograniczyli się do wprowadzenia opisanego w konstytucji stanu zagrożenia.

Z powodu pandemii koronawirusa od marca wiele firm i osób straciło możliwość pracy i zarabiania na życie, zarówno na skutek reakcji coraz ostrożniejszych konsumentów, jak i z powodu działań rządu wprost zakazujących szeregu działalności.