Forum Obywatelskiego Rozwoju przedstawiło opinię do projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz ustawy – Prawo o ustroju sądów wojskowych (UC35), przedstawionego przez Ministra Sprawiedliwości. W założeniu jego autorów, projekt ma dostosować polskie prawo do wyroku Trybunału Sprawiedliwości z 2021 roku, w którym zakwestionowano polskie przepisy dające ministrowi szerokie uprawnienia, jeśli chodzi o delegowanie i zakończenie delegowania sędziów sądów powszechnych – co z kolei może wpływać na ich niezawisłość.
W naszej ocenie, chociaż projekt idzie w dobrym kierunku i częściowo ogranicza autonomię ministra, to w szczegółach nadal pozwala delegować dowolnie wybranego sędziego do dowolnego sądu, co może być odebrane jako „nagroda” za orzekanie zgodnie z polityką ministra. Dodatkowo, wbrew wyrokowi TSUE, przepisy nie przewidują odwołania do sądu w przypadku skrócenia okresu delegowania. Przedwczesne odwołanie może być zaś traktowane jako rodzaj „kary” za orzeczenie, które nie zyskało aprobaty ministra, co zdarzało się już w przeszłości.
Wreszcie, wydaje się, że należałoby uregulować również zasady delegowania w sądach administracyjnych. Obecnie Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego dysponuje, podobnie jak Minister Sprawiedliwości, szerokimi uprawnieniami odnośnie do delegowania sędziów. Tymczasem naciski na sędziów, wpływające negatywnie na ich niezawisłość, mogą pochodzić nie tylko od polityków, ale również z wewnątrz sądownictwa.
Naszą opinię przekazaliśmy do Ministerstwa Sprawiedliwości i liczymy na jej uwzględnienie w toku procesu legislacyjnego.
Pełna treść publikacji znajduje się w pliku do pobrania poniżej.