Forum Obywatelskiego Rozwoju

Komunikat FOR 7/2025: Nanny State Index 2025: Polska wśród najbardziej nadopiekuńczych państw, najwięcej wolności w Niemczech

· W najnowszej edycji rankingu Nanny State Index, wskaźnika mierzącego nadopiekuńczość państwa, Polska zajęła ósme miejsce, co plasuje ją w gronie krajów najbardziej regulujących styl życia obywateli (im wyższa pozycja, tym bardziej nadopiekuńcze państwo). Zbadanych zostało 29 krajów – wszystkie kraje Unii Europejskiej oraz Wielka Brytania i Turcja.
· Ranking tworzony przez Institute of Economic Affairs oraz europejską sieć think-tanków EPICENTER, do której należy FOR, bada restrykcyjność państwowych regulacji w obszarze: alkoholu, żywności i napojów bezalkoholowych, papierosów oraz innych wyrobów nikotynowych.
· Państwa najbardziej regulujące styl życia obywateli to Turcja, Litwa oraz Finlandia – identycznie jak w poprzedniej edycji. Krajem najbardziej wolnym ponownie okazały się Niemcy, a na kolejnych miejscach znalazły się Luksemburg, Włochy oraz Czechy.

· Autorzy badania nie znajdują zależności pomiędzy restrykcyjnością regulacji a np. oczekiwaną długością życia, udziałem palaczy w społeczeństwie czy poziomem konsumpcji alkoholu. Z oczekiwaną długością życia wyraźnie koreluje za to medianowy dochód na osobę.

czytaj więcej

Trump przestał postrzegać handel i wewnętrzny wolny rynek jako sfery oderwane od polityki i bezpieczeństwa. – Mikołaj Pisarski, XYZ.pl | 2025-04-29

To dla nas, jako kraju sojuszniczego, stanowi poważne zagrożenie. Przyjacielem USA będzie tylko ten, na współpracy z którym Ameryka będzie zarabiać. Stany Zjednoczone oczekują, że zarówno za produkcję waluty rezerwowej, jak i za gwarancje bezpieczeństwa, sojusznicy będą uiszczać „sprawiedliwą” – w amerykańskim rozumieniu – opłatę – zaznacza Mikołaj Pisarski.

czytaj więcej

Komunikat FOR 6/2025: Podatek cyfrowy. Za polityczną wojnę zapłacą konsumenci

Wicepremier i minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski zapowiedział niedawno wprowadzenie w Polsce podatku cyfrowego od przychodów lub zysków korporacji big tech w Polsce. Środki z podatku miałyby służyć dotowaniu przez państwo rozwoju polskich firm i start-upów z sektora cyfrowo-technologicznego oraz mediów. Byłby to kolejny sektorowy podatek. Tego rodzaju obciążenie jeszcze bardziej skomplikuje system podatkowy, wbrew rekomendacjom zwiększenia jego przejrzystości. Będzie też stanowiło wyłom od reguły opodatkowywania firm na jednakowych zasadach. Jego wprowadzenie zwiększy dochody państwa, jednak wzrost ten będzie stosunkowo nieduży. Koszt daniny poniosą polscy odbiorcy usług oferowanych przez spółki technologiczne, których ceny mogą wzrosnąć. Na razie brak zgody w rządzie co do podatku cyfrowego – Ministerstwo Finansów zapewnia, że nie prowadzi prac nad takim podatkiem.

czytaj więcej

Komunikat FOR 5/2025: Niedofinansowani regulatorzy – zagrożenie dla niezależności?

Mimo upływu kadencji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki Rafała Gawina w połowie ubiegłego roku nadal nie udało się wyłonić jego następcy. Dwa kolejne konkursy nie przyniosły rozstrzygnięcia. Prezes URE od lat alarmował o zbyt niskich nakładach budżetowych na URE, któremu w ostatnich latach lawinowo przybywało zadań. Z podobnym, choć nieco mniej drastycznym w skali, zjawiskiem mnożenia kompetencji bez przyznawania środków mamy do czynienia w przypadku innych regulatorów: Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów czy Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej. Dla porównania budżet Instytutu Pamięci Narodowej w ostatnich latach przerastał budżety trzech wymienionych regulatorów razem wziętych. Zjawisko to stwarza zagrożenie dla niezależności organów regulacyjnych.

czytaj więcej

Komunikat FOR 1/2025: TVN i Polsat na rządowej liście: ochrona bezpieczeństwa czy nadużycie prawa?

19 grudnia 2024 roku rząd wydał, zapowiadane wcześniej przez premiera Donalda Tuska, nowelizację rozporządzenia w sprawie wykazu podmiotów podlegających ochronie oraz właściwych dla nich organów kontroli. Nowe przepisy obejmują m.in. telewizje TVN i Polsat. Rozporządzenie jest odpowiedzią na medialne doniesienia o możliwości przejęcia bezpośredniej kontroli nad spółką TVN S.A. przez kapitał węgierski czy czeski, za […]

czytaj więcej

Komunikat FOR 27/2024: Wolna Wigilia – populizm pod choinkę

W ostatnim czasie polską debatę publiczną zdominował temat ustanowienia 24 grudnia dniem wolnym od pracy. Ostatecznie Sejm przegłosował wprowadzenie nowego dnia wolnego od pracy od 2025 roku i ustanowienie w zamian dodatkowej (trzeciej) niedzieli wolnej dla handlu w grudniu. Rozwiązanie to nie zakończyło jeszcze dyskusji – Senat dalej spiera się w tej sprawie, związkowcy krytykują […]

czytaj więcej

Komunikat FOR 26/2024: Strategia migracyjna rządu – iluzja bezpieczeństwa ponad rozwój

Migracja jest zjawiskiem wielowymiarowym i kompleksowym. Ustawodawca, regulując zagadnienia związane z migracją, stoi przed trudnym zadaniem wyważenia potrzeb ekonomicznych, społecznych, związanych z ochroną bezpieczeństwa narodowego, systemami opieki społecznej czy też możliwości absorbcji migrantów do społeczeństwa. W 2024 roku nie można dłużej uciekać od kompleksowego spojrzenia na kwestię migracji – cudzoziemców w Polsce jest już około […]

czytaj więcej

Komunikat 15/2024: Babciowe – koszty niewspółmierne do efektów

Każda propozycja, szczególnie ta obciążająca budżet państwa i kieszenie podatników, powinna być porządnie przemyślana. W pierwszej kolejności należy zdefiniować problem, który zamierza się rozwiązać, a następnie wybrać odpowiednie ku temu środki. Jak jest w przypadku programu „Aktywny rodzic”? Problem – powrót matek na rynek pracy Czasowa dezaktywizacja zawodowa kobiet jest niekorzystna ze względów ekonomicznych. Nie […]

czytaj więcej

APEL ZPP i FOR: Nowy porządek (de)regulacyjny – pięć rozwiązań poprzedniej władzy, które należy jak najszybciej uchylić

Trzeci kwartał 2015 roku był początkiem zmiany podejścia polityków do roli państwa. Jedną z jego cech było coraz śmielsze przekonanie o słuszności interwencji państwa w wiele dziedzin życia gospodarczego, czego wyrazem były kolejne ustawy. Często zmiany te nie były oparte na rzetelnych danych i dowodach, a nowe regulacje wprowadzano z naruszeniem podstawowych wymogów procesu legislacyjnego […]

czytaj więcej