Audyt FOR: Gospodarka i Praworządność pod rządami PiS (2015-2019) – Wnioski na przyszłość to pierwszy poradnik dla obywatela obejmujący odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania na temat rządów PiS przygotowane przez ekspertów FOR.
W debacie publicznej dominują dwa duże chwyty propagandowe.
Po pierwsze, zasługi związane z poprawą sytuacji gospodarczej przypisywane są automatycznie aktualnemu rządowi.
Po drugie, rozliczanie obietnic wyborczych nie uwzględnia faktu, że realizację złych dla gospodarki, społeczeństwa i państwa obietnic należy ocenić negatywnie z punktu widzenia rozwoju Polski.
Główne fakty w dziedzinie gospodarki:
- przynajmniej połowa dodatkowych wpływów z VAT jest niezależna od działań rządu
- sektor finansów publicznych w 2020 roku będzie miał deficyt, obniżony tylko jednorazowymi dochodami oraz podwyżkami ZUS
- rząd wprowadził wiele obciążeń dla obywateli i firm: podatek bankowy, kontynuacja zamrażania progów podatku PIT, podwyższenie składek ZUS, opłata emisyjna, danina solidarnościowa, opłata recyklingowa
- zgodnie z przewidywaniami ekspertów, 500 plus nie spowodowało trwałego wzrostu urodzeń
- po spadku ubóstwa w latach 2014-2017, w 2018 zaczęło ono rosnąć
- rządy PO-PSL lepiej realizowały uzasadnione cele, wymienione w strategii Morawieckiego niż rządy PiS
- spółki Skarbu Państwa są dzisiaj o ponad 75 mld mniej warte niż w momencie wyboru Andrzeja Dudy na Prezydenta RP
- repolonizacja firm, w tym banków, to ich nacjonalizacja i zagarnianie przez nominatów PiS
Główne fakty w dziedzinie praworządności:
- PiS zrealizował zamach na niezależność wymiaru sprawiedliwości, która jest niezbędnym fundamentem trwałej demokracji
- pogłębiono dotychczasowe problemy związane m.in. z przewlekłością w sądach
- i jednocześnie stworzono bezprecedensowe zagrożenie dla ich niezależności
- dokonano ogromnej koncentracji władzy w prokuraturze w rękach członka rządu PiS, Ministra Sprawiedliwości i Prokuratora Generalnego, co zagraża niezależności prokuratorów od decyzji politycznych
- powołano na zajęte już miejsca w Trybunale Konstytucyjnym trzy osoby nazywane powszechnie dublerami, co umożliwiło przejęcie politycznej kontroli nad TK, a jednocześnie premierzy rządu PiS w sposób bezprawny odmawiali publikacji wyroków TK
- 92% członków nowej Krajowej Rady Sądownictwa to politycy lub osoby wybierane przez polityków
- nowa KRS, zdominowana przez nominatów PiS, rekomendowała osoby do nowych izb Sądu Najwyższego, w tym, mającej cechy niekonstytucyjnego sądu wyjątkowego, Izby Dyscyplinarnej SN
- w sposób arbitralny Minister Sprawiedliwości wymienił prawie 160 prezesów i wiceprezesów sądów powszechnych
- próbowano usunąć I Prezes Sądu Najwyższego i prawie 40% sędziów SN powołując się m.in. na konieczność rzekomej „dekomunizacji”
- uzależniono od Ministra Sprawiedliwości i Prokuratora Generalnego system dyscyplinarny w sądach powszechnych
- stworzono szereg narzędzi pozwalających Ministrowi Sprawiedliwości i Prokuratorowi Generalnemu na dyscyplinowanie prokuratorów – karanie osób krytycznie nastawionych do zmian w prokuraturze i sądownictwie oraz nagradzanie lojalnych względem partii rządzącej prokuratorów
- w związku ze zmianami wprowadzonymi przez PiS wszczęto procedurę z art. 7 ust. 1 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE), która ma na celu „stwierdzenie istnienia wyraźnego ryzyka poważnego naruszenia” zasad państwa prawa
- Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej stwierdził, że Polska naruszyła art. 19 ust. 1 akapit drugi TUE, który nakazuje państwom członkowskim ustanowienie środków niezbędnych do zapewnienia skutecznej ochrony prawnej w dziedzinach objętych prawem Unii
Pełna treść audytu, informacja prasowa i prezentacja znajdują się w plikach do pobrania poniżej.
Kontakt do autorów:
dr Aleksander Łaszek, główny ekonomista FOR
[email protected]
Marek Tatała, wiceprezes zarządu FOR
[email protected]
Rafał Trzeciakowski, ekonomista FOR
[email protected]
Patryk Wachowiec, analityk prawny FOR
[email protected]
Karolina Wąsowska, prawnik FOR
[email protected]
Marcin Zieliński, ekonomista FOR
[email protected]