Forum Obywatelskiego Rozwoju

2019-09-26

Audyt FOR: Gospodarka i Praworządność pod rządami PiS (2015-2019) – Wnioski na przyszłość to pierwszy poradnik dla obywatela obejmujący odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania na temat rządów PiS przygotowane przez ekspertów FOR.

W debacie publicznej dominują dwa duże chwyty propagandowe.

Po pierwsze, zasługi związane z poprawą sytuacji gospodarczej przypisywane są automatycznie aktualnemu rządowi.

Po drugie, rozliczanie obietnic wyborczych nie uwzględnia faktu, że realizację złych dla gospodarki, społeczeństwa i państwa obietnic należy ocenić negatywnie z punktu widzenia rozwoju Polski.

Główne fakty w dziedzinie gospodarki:

  •  przynajmniej połowa dodatkowych wpływów z VAT jest niezależna od działań rządu  
  • sektor finansów publicznych w 2020 roku będzie miał deficyt, obniżony tylko jednorazowymi dochodami oraz podwyżkami ZUS  
  • rząd wprowadził wiele obciążeń dla obywateli i firm: podatek bankowy, kontynuacja zamrażania progów podatku PIT, podwyższenie składek ZUS, opłata emisyjna, danina solidarnościowa, opłata recyklingowa  
  • zgodnie z przewidywaniami ekspertów, 500 plus nie spowodowało trwałego wzrostu urodzeń  
  • po spadku ubóstwa w latach 2014-2017, w 2018 zaczęło ono rosnąć  
  • rządy PO-PSL lepiej realizowały uzasadnione cele, wymienione w strategii Morawieckiego niż rządy PiS  
  • spółki Skarbu Państwa są dzisiaj o ponad 75 mld mniej warte niż w momencie wyboru Andrzeja Dudy na Prezydenta RP  
  • repolonizacja firm, w tym banków, to ich nacjonalizacja i zagarnianie przez nominatów PiS

Główne fakty w dziedzinie praworządności:

  • PiS zrealizował zamach na niezależność wymiaru sprawiedliwości, która jest niezbędnym fundamentem trwałej demokracji  
  • pogłębiono dotychczasowe problemy związane m.in. z przewlekłością w sądach  
  • i jednocześnie stworzono bezprecedensowe zagrożenie dla ich niezależności  
  • dokonano ogromnej koncentracji władzy w prokuraturze w rękach członka rządu PiS, Ministra Sprawiedliwości i Prokuratora Generalnego, co zagraża niezależności prokuratorów od decyzji politycznych  
  • powołano na zajęte już miejsca w Trybunale Konstytucyjnym trzy osoby nazywane powszechnie dublerami, co umożliwiło przejęcie politycznej kontroli nad TK, a jednocześnie premierzy rządu PiS w sposób bezprawny odmawiali publikacji wyroków TK  
  • 92% członków nowej Krajowej Rady Sądownictwa to politycy lub osoby wybierane przez polityków  
  • nowa KRS, zdominowana przez nominatów PiS, rekomendowała osoby do nowych izb Sądu Najwyższego, w tym, mającej cechy niekonstytucyjnego sądu wyjątkowego, Izby Dyscyplinarnej SN  
  • w sposób arbitralny Minister Sprawiedliwości wymienił prawie 160 prezesów i wiceprezesów sądów powszechnych  
  • próbowano usunąć I Prezes Sądu Najwyższego i prawie 40% sędziów SN powołując się m.in. na konieczność rzekomej „dekomunizacji”  
  • uzależniono od Ministra Sprawiedliwości i Prokuratora Generalnego system dyscyplinarny w sądach powszechnych  
  • stworzono szereg narzędzi pozwalających Ministrowi Sprawiedliwości i Prokuratorowi Generalnemu na dyscyplinowanie prokuratorów – karanie osób krytycznie nastawionych do zmian w prokuraturze i sądownictwie oraz nagradzanie lojalnych względem partii rządzącej prokuratorów  
  • w związku ze zmianami wprowadzonymi przez PiS wszczęto procedurę z art. 7 ust. 1 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE), która ma na celu „stwierdzenie istnienia wyraźnego ryzyka poważnego naruszenia” zasad państwa prawa  
  • Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej stwierdził, że Polska naruszyła art. 19 ust. 1 akapit drugi TUE, który nakazuje państwom członkowskim ustanowienie środków niezbędnych do zapewnienia skutecznej ochrony prawnej w dziedzinach objętych prawem Unii


Pełna treść audytu, informacja prasowa i prezentacja znajdują się w plikach do pobrania poniżej.


Kontakt do autorów:

dr Aleksander Łaszek, główny ekonomista FOR
[email protected]

Marek Tatała, wiceprezes zarządu FOR
[email protected]

Rafał Trzeciakowski, ekonomista FOR
[email protected]

Patryk Wachowiec, analityk prawny FOR
[email protected]

Karolina Wąsowska, prawnik FOR
[email protected]

Marcin Zieliński, ekonomista FOR
[email protected]