2018-04-05
Informacja prasowa:
- W ciągu ponad 20 lat, które upłynęły od upadku socjalizmu, powstało, z jednej strony, wiele rzetelnych badań odnośnie tego, jakie strategie przemian dają lepsze, a jakie gorsze rezultaty. Z drugiej strony głosi się na ten temat wiele bredni i mitów. Co powinno dziwić, owe przekłamania są głoszone również w Polsce: kraju, który w świetle badań osiągnął wielki sukces na tym polu.
- Dziś Forum Obywatelskiego Rozwoju przedstawiło analizę autorstwa Ołeha Hawryłyszyna, Xiaofana Menga i Mariana L. Tupý’ego pt. „25 lat reform w krajach postsocjalistycznych”, która opisuje ogromne różnice w wynikach społeczno-gospodarczych tych krajów i wyjaśnia przyczyny owych różnic. Jednocześnie zaprezentowane zostało opracowanie autorstwa Marcina Zielińskiego, które demaskuje najbardziej rażące i jednocześnie najszerzej rozpowszechnione brednie na temat transformacji posocjalistycznej, zwłaszcza te, które dotyczą prywatyzacji.
Ołeh Hawryłyszyn i jego współautorzy dochodzą do następujących głównych wniosków:
- Dane EBOiR wskazują na ogromne rozbieżności we wzroście gospodarczym między krajami najbardziej zaawansowanymi w rynkowych reformach, takimi jak Polska a krajami, które opóźniły reformy i/lub robiły je powolnie.
- W krajach, które dokonały największej liberalizacji gospodarki, najbardziej wzrósł także PKB na mieszkańca, osiągnięto najlepsze wyniki indeksu rozwoju społecznego (HDI), najmniej zaś wzrosły nierówności dochodów.
- W krajach, które nie przeprowadziły szybkich i szeroko zakrojonych reform, dochodziło zazwyczaj do powstania grupy oligarchów, którzy zdobyli swoje majątki dzięki powiązaniom politycznym i którzy używają nieprzejrzystych metod wpływania na politykę, chroniąc swój podobny do monopolu status oraz utrudniając powstanie prawdziwie otwartej i konkurencyjnej gospodarki rynkowej.
Marcin Zieliński wyróżnił trzy rodzaje mitów i bredni antyprywatyzacyjnych:
- Mit instytucjonalny: forma własności, państwowa czy prywatna, nie ma znaczenia
- Przykłady: „Strategia Odpowiedzialnego Rozwoju” i innowacje centralnie planowane (p. najnowszy tekst Witolda Gadomskiego w cyklu „Wybiórczo”)
- Główni mitotwórcy: W. Kieżun, K. Poznański
- Fakty: W gospodarkach rynkowych firmy państwowe przeciętnie są mniej sprawne, a gospodarki socjalistycznej, która była oparta na monopolu własności państwowej cenowego nie dało się przekształcić w rynkową bez sprywatyzowania państwowych firm.
- Mit zaniżonej wyceny: prywatyzowane firmy wyprzedano za „drobny ułamek” ich prawdziwej wartości:
- Przykład tego fałszywego zarzutu: prywatyzacja Pekao S.A.
- Główni mitotwórcy: K. Poznański, J. Szewczak, W. Kieżun
- Fakty: Mitotwórcy w swoich „analizach” popełniają podstawowe błędy: zestawiają ceny sprzedaży banków z aktywami (czyli głównie kredytami i pożyczkami, które nie świadczą o wartości banków), nie uwzględniają inwestycji nowych właścicieli oraz wieloletniej inflacji
- Mit zagranicznej inwazji: prywatyzacja była narzędziem „kolonizacji”
- Populistyczny i antykapitalistyczny slogan zastępuje rzetelną analizę wpływu inwestycji zagranicznych na rozwój gospodarczy Polski.
- Przykłady: „repolonizacja” jako przeciwdziałanie „uzależnieniu” Polski od kapitału zagranicznego
- Szczególnie myląca jest krytyka inwestycji zagranicznych i mit „kolonizacji” Polski przez obcy kapitał, która pojawiła się m.in. w expose Premiera Morawieckiego. Pomija ona koszty poniesione przez inwestorów oraz pozytywny wpływ inwestycji zagranicznych na gospodarkę Polski i regionu. Dochody Polaków w ciągu ostatnich 20 lat były wśród najszybciej rosnących w całej UE. Od 1995 roku dochody Polaków wzrosły o 980 mld zł, podczas gdy dochody zagranicy wzrosły o 58 mld zł.
- Główni mitotwórcy: J. Szewczak, E. Łon, W. Kieżun
- Fakty: Udział firm kontrolowanych przez kapitał zagraniczny w polskim PKB jest niewiele wyższy od średniej unijnej (p. dane Eurostatu za 2014 r.).
Informacja prasowa oraz analiza autorstwa Ołeha Hawryłyszyna, Xiaofana Menga i Mariana L. Tupý’ego pt. „25 lat reform w krajach postsocjalistycznych” do pobrania w linkach poniżej.
Tekst autorstwa Marcina Zielińskiego pt. „Antyprywatyzacyjna mitologia” zostanie opublikowany w najbliższych dniach.