Forum Obywatelskiego Rozwoju

2007-12-03

Raport o konsekwencjach zablokowania prywatyzacji w latach 2006-2007

Pytanie: czy warto wstrzymywać prywatyzację?

Prywatyzacja to ograniczenie zaangażowania państwa w prowadzenie działalności gospodarczej. W Polsce, ograniczenie to jest realizowane poprzez sprzedaż posiadanych przez państwo przedsiębiorstw.
Proces ten jednak został w ostatnich dwóch latach praktycznie zatrzymany ? przychody ze sprzedaży przedsiębiorstw w 2006 roku były najniższe od początku prywatyzacji, a w 2007 wyższe jedynie od tych z 1991 roku, kiedy to rozpoczynano ten proces.
Tak niskie przychody nie są wynikiem braku majątku ? Ministerstwo Skarbu (które nadzoruje przedsiębiorstwa państwowe) posiada nadal 1241 spółki. Rząd po prostu wstrzymuje proces sprzedaży posiadanych przedsiębiorstw.

Konsekwencje

Wstrzymywanie procesu procesu prywatyzacji ma poważne konsekwencje.

– dla budżetu państwa
W Polsce wydatki państwa są większe niż jego dochody ? występuje deficyt. Mniejsze przychody ze sprzedaży przedsiębiorstw państwowych oznaczają, że budżet będzie musiał więcej pożyczać, aby pokryć deficyt.
Gdyby rząd wykonał zakładany plan prywatyzacji, to w okresie 2006-2007 potrzeby pożyczkowe państwa zmniejszyłyby się o ponad 5,1 mld zł. Potrzeby te nie są równoważone przez wpływy z podziału zysku przedsiębiorstw, w których państwo ma udziały.
Większe potrzeby pożyczkowe oznaczają większe odsetki do zapłacenia za dług ? w samym 2008 roku koszt odsetek wyniesie co najmniej 0,28 mld zł.
Zablokowanie prywatyzacji to także mniejsze wpływy podatkowe od bardziej zyskownych przedsiębiorstw prywatnych (jakimi byłyby sprywatyzowane przedsiębiorstwa).
– dla przedsiębiorstw:
Przedsiębiorstwa państwowe nie mają tak silnych bodźców do efektownego inwestowania czy dbania o posiadane zasoby (pracowników, maszyny) jak firmy prywatne. Kadra zarządzająca tymi przedsiębiorstwami bardziej niż o zysk dba o interes partii politycznej, z której się wywodzi. W efekcie, przedsiębiorstwa państwowe gorzej sobie radzą na rynku niż przedsiębiorstwa prywatne.
– dla społeczeństwa:
Od długu publicznego zaciągniętego na pokrycie deficytu nie sfinansowanego wpływami z prywatyzacji trzeba płacić odsetki. Zapłacą je podatnicy.
Ponadto, gospodarka z działającymi w niej przedsiębiorstwami państwowymi jest mniej innowacyjna, efektywna, odporna na konkurencję innych gospodarek, gdzie działają przedsiębiorstwa prywatne (ich właściciele nie mogą sobie pozwolić na nieefektywność i straty z działalności)

Wnioski

Zaniechanie

prywatyzacji ma poważne konsekwencje ? dlatego warto kontynuować proces prywatyzacji w Polsce. Wstrzymanie prywatyzacji w latach 2006-2007 nie dotyczy tylko budżetu państwa, do którego trafiły mniejsze wpływy w tym okresie, ale są one bardziej rozległe zarówno w czasie (będą odczuwane tak długo, jak długo nie zostanie spłacony dług powstały na skutek zablokowania prywatyzacji) jak i przestrzeni (odczuje je cała gospodarka).

Fakty