Forum Obywatelskiego Rozwoju w przeszłości wielokrotnie wypowiadało się przeciwko obniżaniu wieku emerytalnego. Wskazywaliśmy, że krótszy czas pracy i dłuższy czas pobierania emerytury doprowadzą do głodowych emerytur, wyższych obciążeń podatkowych pracujących i wolniejszego wzrostu gospodarczego (Komunikat FOR z 20.7.2016: Obniżenie wieku emerytalnego: Straty dla przyszłych emerytów, pracujących i gospodarki). Obniżanie wieku emerytalnego jest sprzeczne z samym planem Morawieckiego, który słusznie wiąże spadek liczby osób w wieku produkcyjnym ze spowolnieniem wzrostu gospodarczego (Analiza FOR 13/2016: Władza w ręce urzędników, czyli rozwój według planu M. Morawieckiego). Wolniejsze doganianie poziomu życia Europy Zachodniej spowoduje, że obciążeni wysokimi podatkami młodzi Polacy, w dalszym ciągu będą emigrować (Komunikat FOR z 8.12.2015: Przywrócenie poprzedniego wieku emerytalnego będzie wypychać młodych Polaków na emigrację).
Pełne negatywne skutki obniżenia wieku emerytalnego nie będą widoczne od razu.
- Na skutek obniżenia wieku emerytalnego, w 2017 roku dodatkowe 331 tys. osób nabędzie uprawnienia emerytalne w ZUS. Poza ZUSem mamy jednak jeszcze KRUS i inne mniejsze systemy emerytalne, dlatego rzeczywisty efekt będzie znacznie większy. W 2017 roku ubędzie aż o 663 tys. więcej osób w wieku produkcyjnym niż w scenariuszu dotychczasowego podnoszenia wieku emerytalnego.
- W 2018 roku wyższe wydatki ZUS zostaną sfinansowane zastrzykiem środków z OFE (obniżony wiek emerytalny oznacza przyspieszenie przekazywania środków z OFE do ZUS w ramach tzw. suwaka bezpieczeństwa) oraz szybkim wzrostem przychodów ze składek związanym z dobrą koniunkturą na rynku pracy. Pierwsze źródło finansowania jest jednorazowe – w kolejnych latach nie będzie dodatkowych środków z OFE (chyba, że rząd zdecyduje się na ich całkowitą nacjonalizację). Drugie źródło finansowania jest związane z koniunkturą. Gospodarka rozwija się cyklicznie, w okresach dobrej koniunktury przychody ZUS rosną, jednak w okresach spowolnień gospodarczych przychody ze składek gwałtownie hamują lub nawet spadają.
- Rosnąca długość życia w połączeniu z rekordowo niskim wiekiem emerytalnym (przede wszystkim kobiet) będzie oznaczała szybki wzrost liczby emerytów-wyborców otrzymujących emerytury minimalne. Będzie to prowadziło do rosnącej presji politycznej na zmiany w systemie emerytalnym, które będą musiały sfinansować osoby pracujące płacąc wyższe podatki.
Mniej pracujących i wyższe podatki odbiją się negatywnie na tempie doganiania poziomu życia Europy Zachodniej, przez co młodzi Polacy dalej będą emigrować za granicę.
Pełna treść komunikatu znajduje się w pliku do pobrania poniżej.
Kontakt do autorów:
Aleeksander Łaszek, główny ekonomista
e-mail: [email protected]
Rafał Trzeciakowski, ekonomista
e-mail: [email protected]
W mediach:
- L. Kostrzewski, Obniżenie wieku emerytalnego stało się faktem. Polacy zalali ZUS wnioskami o emeryturę, Wyborcza.pl, 02.10.2017.
- Organizacja L. Balcerowicza w 3 punktach tłumaczy, dlaczego reforma emerytalna PiS jest błędem, BusinessInsider.com.pl, 04.10.2017.
- W. Gadomski, Oceniamy rząd Beaty Szydło. Przyspieszenie tylko na papierze, główna bolączka: brak inwestycji, Wyborcza.pl, 16.11.2017.