2020-03-18
Recepta gospodarcza FOR:
- Diagnoza: Epidemia koronawirusa w kraju negatywnie wpłynie na firmy produkujące na rynek krajowy (np. handel, gastronomia, hotelarstwo), natomiast ograniczenia w światowym handlu i problemy naszych głównych partnerów handlowych uderzą w firmy nastawione na rynki zewnętrzne (np. transport, przetwórstwo przemysłowe). Skutki gospodarcze będą zależeć od czasu trwania epidemii. W wariancie epidemii trwającej kwartał, uwzględniając negatywny wpływ gospodarki światowej może oznaczać to spadek wzrostu w okolice zera.
- Dobre lekarstwa: Działania rządu powinny być przede wszystkim skierowane na ułatwienie firmom przetrwania epidemii i zachowania zatrudnienia. Skala interwencji powinna zależeć od czasu jej trwania – w pierwszym rzędzie nacisk powinien być przede wszystkim na odraczanie podatków i składek, później na gwarancje i pożyczki i dopiero na końcu na umarzanie części zobowiązań.
- Złe lekarstwa: Charakter wstrząsu gospodarczego spowodowanego koronawirsuem sprawia, że próby stymulowania popytu są z góry skazane na niepowodzenie, a odpowiedź polityki gospodarczej musi być znacznie lepiej dopasowana do poszczególnych branż. W przypadku szeregu sektorów ograniczenie popytu jest wprost związane z przeciwdziałaniem epidemii. W takich sektorach kluczowym działaniem powinno być w pierwszej kolejności zapewnienie płynności, pozwalające firmom na zachowanie miejsc pracy. W przypadku zmieniających się globalnych łańcuchów dostaw odpowiedź polityki gospodarczej będzie trudniejsza – nie jest jasne, czy po zakończeniu epidemii wrócą one do obecnej postaci. Więc poza czasowym wsparciem płynności istotne będzie stworzenie sprzyjających warunków dla firm w nich operujących do odnalezienia się w nowej rzeczywistości.
- Jak wzmocnić się po chorobie: Na świecie w najbliższych kwartałach szereg firm będzie przemodelowywało swoje łańcuchy dostaw, dywersyfikując je i być może przenosząc część produkcji bliżej krajowych rynków. By Polska skorzystała na szansach tworzonych przez te zmiany potrzebnych będzie szereg reform:
- Naprawa finansów publicznych, by wysoki deficyt i niepewność z nim związana nie zniechęcały obywateli i inwestorów zagranicznych do inwestycji w Polsce
- Reforma podatków i składek, by zmniejszyć rażąco wysokie opodatkowanie niskich płac (6-ste najwyższe w OECD) i ich czasochłonność (2-gie najwyższe w UE)
- Wzrost wolności gospodarczej, by nowe modele biznesowe nie były blokowane przez stare regulacje oraz ograniczenie upolitycznienia największych firm w kraju
- Refoma wymiaru sprawiedliwości, by przywrócić jego niezależność, jednocześnie zwiększając efektywność, tak by spory między przedsiębiorcami były rozstrzygane sprawiedliwie i szybko, przez niezależne sądy
- Naprawa finansów publicznych, by wysoki deficyt i niepewność z nim związana nie zniechęcały obywateli i inwestorów zagranicznych do inwestycji w Polsce
Pełna treść komunikatu dostępna w pliku do pobrania poniżej.
Kontakt do autora:
dr Aleksander Łaszek, główny ekonomista FOR
[email protected]