Dług na liczniku FOR przekroczył już bilion złotych i na koniec 2017 roku rząd planuje, że udział zadłużenia w PKB osiągnie 55% (Komunikat FOR: Dług publiczny przekroczył 1 bilion złotych. Do końca roku rząd chce nas zadłużyć do 55% PKB z 10.01.2017). Dlatego FOR przypomina i aktualizuje odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące długu publicznego.
1. Co jest groźnego w polskim długu publicznym?
2. Czym się różni dług publiczny od deficytu budżetowego?
3. Jaki jest bezpieczny poziom długu i deficytu?
4. Czy dług Polski można spłacić?
5. Czy większość polskiego długu to dług zagraniczny?
6. Kiedy powstał ten dług publiczny? Może dług powinny spłacać te pokolenia, które najbardziej się zadłużały?
7. Czy kraj może zbankrutować? Co się wtedy dzieje? Czy istnieje jakiś komornik, który może zająć państwowy majątek?
8. Czy możliwe są szybkie przyrosty długu publicznego?
9. Jakie kraje i kiedy ogłosiły bankructwo?
10. Czy istnieje kraj, który żyje bez długu?
11. Od kogo państwa pożyczają?
12. Niemcy, Wielka Brytania, Francja czy Włochy w relacji do PKB mają wyższy dług publiczny niż Polska. Czyli nasza sytuacja nie jest wcale taka najgorsza – może niepotrzebnie się przejmujemy się tym długiem?
13. Gdzie polski rząd chowa długi? Czym się różni metodologia unijna od polskiej?
14. Jak kiedyś wyglądały bankructwa krajów?
15. Jak zbankrutowała Grecja?
16. Czym różnią się jawny i ukryty dług publiczny?
17. Czym był spowodowany znaczący spadek wielkości długu publicznego w stosunku do PKB w 2014 roku?
1. Co jest groźnego w polskim długu publicznym?
Największym problemem jest szybki przyrost długu, bo im wyższe mamy zadłużenie, tym więcej musimy płacić za jego obsługę. Gdyby Polska zaczęła być postrzegana przez inwestorów jako kraj, który w przyszłości może mieć problemy ze spłatą swojego zadłużenia, to już dzisiaj byłoby nam trudniej znaleźć chętnych na nasze obligacje. Wówczas moglibyśmy dalej się zadłużać, ale na znacznie gorszych warunkach (za wyższy procent), niż obecnie.
Do tej pory wzrost udziału długu publicznego w produkcie krajowym brutto (PKB) był hamowany przez szybki wzrost PKB. Jednak z każdym kolejnym spowolnieniem gospodarczym tempo wzrostu PKB w Polsce spada. Jednocześnie Polska ma wysoki udział eksportu w PKB, czego negatywną stroną jest większa wrażliwość na zawirowania w gospodarce światowej. Po każdym takim załamaniu dług publiczny przyrastał w Polsce o ponad 5% PKB. Jednocześnie na koniec 2017 roku rząd zakłada dług publiczny na poziomie 55% PKB, więc można się spodziewać, że w rok po wystąpieniu problemów w gospodarce światowej zbliżylibyśmy się do konstytucyjnej granicy zadłużenia 60% PKB (Komunikat FOR: Dług publiczny przekroczył 1 bilion złotych. Do końca roku rząd chce nas zadłużyć do 55% PKB z 10.01.2017; było to ciągle nieco mniej, bo próg konstytucyjny jest liczony według metodologii krajowej, która zaniża nieco poziom zadłużenia). Warto pamiętać, że 60% PKB to nie tylko konstytucyjna granica zadłużenia, ale i granica unijna, a przede wszystkim poziom po przekroczeniu którego dług zaczyna spowalniać tempo wzrostu w gospodarkach na poziomie rozwoju Polski…
Dalsza część komunikatu dostępna w załączniku.
Read also English version.
Kontakt do autorów:
Tomasz Dróżdż, Młodszy Analityk
e-mail: [email protected]
Aleksander Łaszek, Główny Ekonomista
e-mail: [email protected]
Rafał Trzeciakowski, Ekonomista
e-mail: [email protected]