Cześć diagnozy Michała Nowosielskiego dotycząca spadku poparcia dla koalicji rządzącej i przegranej w wyborach prezydenckich Bronisława Komorowskiego jest słuszna (tekst opublikowany m.in. na stronie Gazety Wyborcze „Podatki, a nie dusza”). Nowosielski myli się jednak co do skutków przejęcia oszczędności emerytalnych zgromadzonych w drugim filarze.
1. Autor informuje, że w związku z decyzją o przejęciu oszczędności emerytalnych z OFE przeżył „poważny kryzys zaufania do ekipy premiera Tuska”. Zmienił jednak zdanie po przeczytaniu wywiadu z prof. Leszkiem Balcerowiczem, który zdaniem Michała Nowosielskiego „przedstawił własne rozwiązanie: trzeba było zrobić trzy rzeczy – jednej nie pamiętam, ale była równie fajna, dwie kolejne to skrócenie urlopów macierzyńskich i zmniejszenie zasiłku chorobowego do bodaj 50 proc. wynagrodzenia.”
To wyrwane z kontekstu i błędnie zacytowane postulaty. Forum Obywatelskiego Rozwoju od lat przedstawia propozycje niezbędnych zmian w finansach publicznych w celu obniżenia deficytu i zatrzymania wzrostu długu publicznego. Szereg rozwiązań znaleźć można m.in. na stronie internetowej FOR. W przypadku zacytowanych zasiłków chorobowych chodziło m.in. o zrównanie zasad przyznawania zasiłków we wszystkich grupach zawodowych np. w służbach mundurowych (co w końcu zostało zrealizowane). Autor pomija również fakt, że w Polsce, wbrew założeniom reformy z 1999 r., wiele osób pozostaje poza powszechnym systemem emerytalnym i objętych jest kosztownymi przywilejami emerytalnymi.
2. Część składki emerytalnej przekazywanej do OFE stanowiła tylko niewielką część wszystkich wydatków sektora finansów publicznych. W latach 2000-2012 wysokość transferów do OFE w całej puli wydatków sektora finansów publicznych wahała się między 1,2 a 3,6 proc.
W 2010 r., przed obniżeniem składki do II filara, całość wydatków publicznych była 29 razy większa niż transfery do OFE. Po redukcji składki w 2012 r. całkowite wydatki publiczne były już 82 razy większe. Dlatego przypisywanie OFE odpowiedzialności za wyższy dług publiczny nie ma uzasadniania w sytuacji, gdy przyrost tego długu można było ograniczyć zmniejszając wybrane kategorie pozostałych 96,4-98,8 proc. wydatków sektora finansów publicznych w latach 2000-2012.
3. „Zamach na OFE” nie był, jak stwierdza Michał Nowosielski, „stosunkowo dobrym rozwiązaniem”, a działaniem szkodzący stabilności polskiego systemu emerytalnego, wzrostowi gospodarczemu i rozwojowi polskiego rynku kapitałowego. Zwracał na to uwagę szereg niezależnych organizacji w tym Komitet Obywatelski ds. Bezpieczeństwa Emerytalnego.
4. Decyzja dotycząca skoku na środki zgromadzone OFE była decyzją w stylu Viktora Orbana, który doprowadził do praktycznie całkowitej likwidacji kapitałowego systemu emerytalnego na Węgrzech. Przejęcie oszczędności emerytalnych dokonał rząd PO-PSL choć to Jarosław Kaczyński deklarował, że „przyjdzie dzień, że to w Warszawie będzie Budapeszt”. Warto też zauważyć, że Prawo i Sprawiedliwości, które w parlamencie zagłosowało przeciwko przejęciu oszczędności emerytalnych (choć rozważało warunkowe poparcie tej ustawy), tak naprawdę popierało całkowitą likwidację OFE. „Mogę z pewną dumą powiedzieć, że należałem od samego początku do tych, którzy byli przeciwko OFE. Zdawaliśmy sobie sprawę, że społeczeństwo jest w niesłychanie bezczelny sposób oszukiwane” – powiedział w 2013 r. Jarosław Kaczyński.
5. Przejęciu oszczędności emerytalnych nie sprzeciwiali się wyłącznie prof. Leszek Balcerowicz i Forum Obywatelskiego Rozwoju. Apele sprzeciwiające się temu rozwiązaniu podpisało 60 prawników i 144 ekonomistów, których listę może znaleźna na stornie internetowej FOR. Zmiana ta była negatywnie oceniana także w badaniach opinii publicznej.
Przejęcie oszczędności emerytalnych Polaków z OFE doprowadziło do utraty zaufania wielu wyborców do Platformy Obywatelskiej. Miało to także wpływ na przegraną w wyborach Prezydenta Bronisława Komorowskiego, który ustawę o OFE podpisał po czym skierował ją do Trybunału Konstytucyjnego.
Marek Tatała , ekonomista, członek Zarządu Forum Obywatelskiego Rozwoju