Raport o Partnerstwie Wschodnim
Pomysł utworzenia Partnerstwa Wschodniego, zakładającego wzmocnienie współpracy UE z Armenią, Azerbejdżanem, Białorusią, Gruzją, Mołdawią i Ukrainą, narodził się w Polsce już w 2004 roku. Zainaugurowany w maju projekt, choć nieraz krytykowany ze względu na mały budżet, z pewnością jest ważnym krokiem na drodze do lepszych relacji Unii z jej wschodnimi sąsiadami. Ma na celu m.in. liberalizację reżimu wizowego oraz budowę strefy wolnego handlu z UE. Instytut Spraw Międzynarodowych opublikował ?Partnerstwo Wschodnie. Raport otwarcia?, w którym opisane zostały wyzwania stojące przed projektem oraz zasady jego funkcjonowania. Przede wszystkim jednak przedstawiona została polityka każdego z zaangażowanych państw wobec Partnerstwa.
Polityka ta jest bardzo zróżnicowana. Armenię, Gruzję i Ukrainę charakteryzuje pozytywna ocena projektu. Mołdawia, mimo negatywnych wypowiedzi prezydenta o projekcie, przystąpiła do współpracy ze względu na dostęp do unijnych funduszy. Białoruś popiera Partnerstwo, licząc na napływ zachodnich inwestycji, ale wymaga tolerancji jej systemu rządów przez UE. Dla autorytarnego Azerbejdżanu integracja z Zachodem stanowi tylko deklarację. Postawy różnią się także pośród państw Unii Europejskiej. Przykładowo Belgia jest przeciwna temu, aby Partnerstwo służyło akcesji wschodnich państw do UE. Natomiast państwa bałtyckie opowiadają się za wsparciem reform w krajach wschodnich i ich członkostwem w UE.
Według raportu zaletą Partnerstwa jest fakt, że pozwala ono na zbliżenie Wschodu do UE bez rozmów o kolejnym rozszerzeniu Unii. Zdaniem autorów polityka sąsiedztwa zwiększy integrację gospodarczą Europy Wschodniej i Kaukazu Południowego z UE, zapewni bezpieczeństwo oraz wesprze praworządność w regionie. Istnieje szansa, że projekt przyczyni się do przemian na Białorusi. W raporcie podkreślono, że bez zaangażowania obu stron Partnerstwo Wschodnie pozostanie ?w sferze symboli i haseł?. Aby współpraca ze Wschodem była jak najbardziej wydajna, autorzy proponują, żeby poszczególne państwa UE odpowiadały za konkretne przedsięwzięcia. Przestrzegają jednak przed traktowaniem Partnerstwa jako rozwiązania wszystkich problemów dotyczących współpracy ze Wschodem.
– Anna Czepiel