Leszek Balcerowicz wraz ze współpracownikami FOR przedstawił scenariusze polityczno-gospodarcze dla Polski oraz ogłosił najnowszy projekt obywatelskiego nadzoru legislacji – „Monitor”
W minionym ćwierćwieczu polska gospodarka rosła szybciej niż gospodarki państw regionu, ale kolejne 25 lat nie zapowiada się już tak dobrze. Jeżeli Polska nie zreformuje rynku pracy, systemu podatkowego, finansów publicznych oraz wymiaru sprawiedliwości, będzie rozwijać się znacznie wolniej, niż w latach 1989-2014. Dodatkowo jeśli w Polsce zostałyby cofnięte niektóre dobre reformy, to grozi nam kryzys gospodarczy. Dlatego w raporcie: „Następne 25 lat: Jakie reformy musimy przeprowadzić, by dogonić Zachód?” przedstawiamy trzy scenariusze rozwoju gospodarczego dla Polski:
1. Scenariusz braku reform: w przypadku braku reform nasz wzrost gospodarczy wyraźnie osłabnie.
2. Scenariusz braku reform i anty-reform np.: gdyby m.in. wiek emerytalny został obniżony i gdyby dalej wzrastał polityczny interwencjonizm w gospodarce, to wówczas możemy rozwijać się jeszcze wolniej i grozi nam kryzys gospodarczy.
3. Scenariusz reform: scenariusz zmian w polityce gospodarczej, dzięki którym rysujące się słabości będą usuwane. Jest to jedyny dobry scenariusz.
Spotkanie odbyło się 19 października o godz. 17:30 w Auli Głównej Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie.
W pierwszej części Leszek Balcerowicz zaprezentował powyższe scenariusze i ich skutki, oraz odpowiedział m.in. na pytania: Jak dotychczas rosła polska gospodarka i jakie są prognozy dla jej dalszego wzrostu? Dlaczego bez wolnorynkowych reform wzrost gospodarczy spowolni, będzie ubywać rąk do pracy i nadal będzie mało inwestycji? Co zrobić, żeby wzrosły inwestycje i żeby przywrócić wysokie tempo wzrostu wydajności?
Po prezentacji Aleksander Łaszek, główny ekonomista FOR przedstawił ocenę programów gospodarczych partii politycznych w odniesieniu do scenariuszy zawartych w raporcie „Następne 25 lat”. 20 października na stronie FOR została opublikowana szczegółowa analiza gospodarczych propozycji partii politycznych.
Jedną z ważnych rekomendacji w raporcie FOR jest zdecydowana poprawa tworzenia i egzekwowania prawa, która ograniczy niepewność bijącą w inwestycje, zwłaszcza te, które są nośnikiem innowacji. W zeszłym roku w naszym kraju weszło w życie prawie 26 tys. stron aktów prawnych. Jest to kilka razy więcej niż w Czechach, na Słowacji i Węgrzech, ale nawet we Francji czy Włoszech – państwach, które często uchodzą za liderów biurokracji. Według badań Grant Thornton gdyby chcieć zapoznać się ze wszystkimi zmianami przepisów wprowadzanymi w Polsce w ciągu roku, trzeba byłoby na to poświecić ok. 3 godzin i 26 minut każdego dnia.
Aby ograniczyć ilość złego prawa potrzebna jest systematyczna obywatelska kontrola nad politykami i urzędnikami. Taka kontrola będzie prowadzona przez FOR w ramach projektu obywatelskiego nadzoru legislacji o nazwie „Monitor”.
Celem projektu jest stałe obserwowanie projektów ustaw i rozporządzeń istotnych z punktu widzenia wolności (zwłaszcza gospodarczej), praworządności i – w efekcie – rozwoju gospodarki, po to, aby aktywizować społeczeństwo zanim złe prawo zostanie wprowadzone.
W Polsce oraz w niektórych innych krajach Zachodu, taką funkcję pełnią organizacje typu watchdog, które należą do społeczeństwa obywatelskiego. Przekazują one swoje merytoryczne oceny projektów prawnych mediom i wyborcom tak aby byli świadomi, jak postąpił poseł czy senator z ich okręgu. Obywatele powinni pilnować polityków, również w roli legislatorów.
Jest to sprawdzony mechanizm sprawowania demokratycznej kontroli rządzących. Między innymi w ten sposób można powstrzymać w Polsce lawinę często złego prawa, podnieść jego jakość i w ten sposób stworzyć lepsze warunki dla prywatnych inwestycji.
Po inauguracji projektu „Monitor” odbyła się debata „Złe prawo hamuje wzrost gospodarczy”, w której udział wzięli:
Mec. Jacek Świeca – Koordynator projektu „Monitor”, radca prawny
Mec. Michał Wach – Prawnik, analityk w projekcie „Monitor”
Aleksander Łaszek – Główny ekonomista FOR
Paweł Zaczyński – Manager audytu Grant Thornton
Moderator: Marek Tatała – Ekonomista FOR
Z badań FOR wynika, że niepewność związana z nadmiarem i zmiennością prawa jest jedną z głównych barier tych inwestycji w naszym kraju. Wolność w ustroju praworządnym nie jest przywilejem rozdawanym przez władze polityczne. Chcemy stworzyć największą polską inicjatywę strażniczą, dbającą o wolność gospodarczą oraz praworządność w Polsce, która będzie działać na rzecz poprawy jakości naszego państwa, tak aby dotychczasowy awans gospodarczy nie uległ trwałemu zahamowaniu.
„Musimy przeciwstawiać się ciągłemu uchwalaniu nowego, zwykle złego prawa, które w dużej mierze oznacza dodatkowe regulacje. Ten problem nie zostanie rozwiązany bez większego zaangażowania fachowych organizacji. Monitorowanie legislacji, pozwoli nam jak najwcześniej analizować toczące się prace i alarmować, jeśli zaszłaby taka potrzeba.”
– Leszek Balcerowicz