Praworządność

Każdy z przewidzianych w Konstytucji stanów wyjątkowych może zostać wprowadzony dopiero w sytuacji, w której spełnione zostaną warunki określone w konstytucji i ustawach. To właśnie ten fakt doprowadził do wprowadzenia quasi-stanu klęski żywiołowej w trakcie trwania pandemii COVID-19 oraz do nadużycia stanu wyjątkowego na granicy z Białorusią celem wprowadzenia ograniczeń praw i wolności konstytucyjnych.​

Obecny Trybunał Konstytucyjny w ramach swojej dotychczasowej działalności niewiele przypomina Trybunał powołany celem zagwarantowania bezpieczeństwa prawnego obywateli. Dziś może być widziany przede wszystkim jako orzecznicze ramię władzy wykonawczej wspierające niektóre decyzje rządzących oraz zwalczające nieprzychylne obecnej władzy wyroki i postanowienia trybunałów zagranicznych.

Ze względu na swój mechanizm – pozostawiający w dużej mierze w gestii podmiotu wydającego dane rozporządzenie jego treść – akt ten winien być stosowany w sposób ograniczony jego celem: wykonaniem regulacji zawartych w ustawie. Tymczasem, rozporządzenia coraz częściej stają się wygodnym narzędziem wykorzystywanym w sposób sprzeczny wobec zasady demokratycznego państwa prawa jako obejście bardziej skomplikowanej drogi legislacyjnej, jaką jest zmiana lub przyjęcie nowej ustawy. Rozporządzenie nie jest jednak aktem jedynowładztwa i nie powinno jako takie być traktowane.

Wydaje się, iż zarówno nadmierne stosowanie tymczasowego aresztowania, jak i tendencja do kategorycznego stwierdzania winy osób podejrzewanych o popełnienie określonych czynów karalnych, nie zwalnia. Jest to niezwykle niepokojące z punktu widzenia gwarancji procesowych uczestników postępowania karnego. Nawet jeśli dojdzie do ich ostatecznego uniewinnienia (co niekiedy trwa latami), do tego czasu mogą być oni uznawani za faktycznych sprawców. Praktyka ta nie powinna się utrzymywać w związku z obowiązującą, a zawartą w art. 2 Konstytucji RP zasadą demokratycznego państwa prawnego.