Praworządność

Faktyczne działania rządzących, sprzeczne z deklaracjami współpracy wygłaszanymi publicznie, wskazują nieomal na wewnętrzny sabotaż funduszy z unijnego Funduszu Odbudowy, które w istocie mogłyby trafić już do Polski. Odmowę procedowania w sprawie polskiego KPO ze strony Komisji Europejskiej należy rozpatrywać w kategoriach dbałości o bezpieczeństwo finansowe Unii Europejskiej. Polska – oprócz odmowy spełnienia warunków „praworządnościowych” – odmawia również przystąpienia chociażby do Prokuratury Europejskiej, której głównym zadaniem pozostaje prowadzenie niezależnych postępowań w sprawie możliwych nadużyć finansowych w odniesieniu do finansów unijnych. 

Wykorzystywanie przez ustawodawców obecnej sytuacji politycznej oraz humanitarnej do prób zagwarantowania również sobie bezpieczeństwa przed ponoszeniem odpowiedzialności za podejmowane w trakcie pandemii, bez odpowiednich podstaw prawnych działania, stanowi przykład skrajnie instrumentalnego traktowania prawa.

Wojna w Ukrainie będzie oddziaływała na sytuację społeczno-gospodarczą Polski wieloma kanałami zarówno w krótkim, jak i w długim okresie. W najbliższym czasie czekają nas zjawiska bliskie stagflacji: osłabienie wzrostu gospodarczego i jeszcze wyższa inflacja, nawet dwucyfrowa. Krótkookresowe perspektywy są trudna. Gospodarka będzie daleka od zrównoważenia i podatna na zawirowania. Wszyscy mamy nadzieję, że wojna szybko się skończy. Ale wywoła ona zmiany w wielu obszarach. Być może rozpocznie się nowa „zimna wojna”, która dla Polski będzie oznaczała konieczność funkcjonowania w warunkach permanentnego zagrożenia militarnego ze strony agresywnego sąsiada. Dlatego wzmocnienie bezpieczeństwa kraju musi być kompleksowe – konieczne jest szersze spojrzenie, konieczne są trwałe rozwiązania systemowe, w tym również w perspektywie średnio- i długoterminowej.

Straż graniczna, policja, Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Żandarmeria Wojskowa, organy kontroli skarbowej, Centralne Biuro Antykorupcyjne, Służba Wywiadu oraz Kontrwywiadu Wojskowego – wszystkie te służby posiadają ustawowe kompetencje do stosowania tzw. kontroli operacyjnej – potocznie zwanej podsłuchem. Czy oznacza to jednak bezgraniczną licencję na szpiegowanie obywateli? Mówiąc o kontroli operacyjnej w demokratycznym państwie prawa zgodnie z rozumieniem art. 2 Konstytucji, mówimy w końcu o takim środku wykrywania przestępczości, który dalece ingeruje w obywatelskie prawo do prywatności.

Spoglądając na mijający rok zwykle analizujemy go pod kątem najważniejszych wydarzeń. Poniżej przedstawiamy pięć najbardziej szkodliwych i groźnych wydarzeń prawnych w Polsce, z którymi w 2021 r. musieli się zmierzyć prawnicy oraz społeczeństwo. Nie wiemy, co przyniesie nadchodzący rok, ale możemy założyć, że z pewnością wiele z wymienionych tu tematów powróci ze zdwojoną siłą, jako kolejne zagrożenia dla demokratycznego państwa prawa.