Patryk Wachowiec

Skarga czterech organizacji sędziowskich na decyzję Rady o zatwierdzeniu polskiego KPO jest bez wątpienia krokiem bez precedensu. W całym przedsięwzięciu nie chodzi jednak o zablokowanie polskim obywatelom i firmom dostępu do środków z Funduszu Odbudowy, lecz o pryncypialne trzymanie się fundamentów prawa unijnego. Rada i Komisja nie mogą bowiem wybierać z orzeczeń TSUE tylko tych fragmentów, które wydają im się politycznie atrakcyjne, przez co łatwiej będzie im realizować poszczególne polityki. Przeciwnie: instytucje powinny stosować prawo unijne w całości – szczególnie w okolicznościach, w których w części państw członkowskich obserwujemy wyraźny regres rządów prawa, na co zwracają uwagę europejskie sądy.

– Główny element użytego testu opiera się na uchwale trzech izb Sądu Najwyższego ze stycznia 2020 r. Stwierdzono w niej, że w przypadku sędziów sądów niższych instancji, którzy zostali powołani na wniosek obecnej Krajowej Rady Sądownictwa, nie należy z góry przesądzać o nienależytym obsadzeniu składu. Trzeba patrzeć na konkretne okoliczności towarzyszące nominacji takich osób. Jeżeli przejrzymy to orzeczenie Izby Karnej, to w uzasadnieniu przedstawiona jest cała ścieżka kariery sędziego Daniluka, potem zaś szczegółowo omówiono okoliczności jego awansu, wcześniej jego przeniesienia do innego sądu. To wszystko łącznie skłoniło Sąd Najwyższy do uznania, że taka osoba nie daje rękojmi niezawisłości. W związku z tym sąd był nienależycie obsadzony. Mam wrażenie, że to jednak inny poziom badania niż ze strony ETPC czy TSUE – mówi Patryk Wachowiec, analityk prawny Forum Obywatelskiego Rozwoju.