KRS

W ubiegłym miesiącu FOR przedstawił opinię do rządowego projektu nowelizacji ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa. Po licznych zmianach, propozycja trafiła do Sejmu, który zdecydował o przeprowadzeniu wysłuchania publicznego nad projektem. W związku z tym, na bazie 28 rekomendacji przedstawionych przez nas w opinii, przygotowaliśmy ponad 30 poprawek do aktualnej wersji projektu. Proponowane przez nas zmiany koncentrują się na zwiększeniu demokratycznej legitymacji procesu wyboru sędziów do KRS, jak i poprawie bieżącego funkcjonowania tego organu – m.in. przez ograniczenie konfliktu interesów członków Rady i zapewnieniu, że jej prace będą bardziej transparentne.

Jako przedstawiciele organizacji pozarządowych działających na rzecz demokracji, rządów prawa oraz ochrony praw i wolności człowieka, zwracamy się do Pań Posłanek i Panów Posłów z apelem o przeprowadzenie wysłuchania publicznego nad rządowym projektem ustawy o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa.

W ostatnich latach jakość tworzenia prawa w Polsce uległa znacznemu pogorszeniu. Praktyki takie, jak lekceważenie procedur, omijanie konsultacji społecznych, wykorzystywanie ścieżki poselskiej do projektów rządowych czy „wrzutki” w końcowym etapie procesu legislacyjnego, były stałym elementem politycznego krajobrazu, służącym szybkiemu wdrażaniu woli partii rządzącej, kosztem jakości i transparentności tworzenia prawa. O ile nie były to praktyki nowe, szczególnie od 2015 roku nabrały one wyraźnie na znaczeniu, co potwierdzają także dane empiryczne. Doprowadziło to do dalszej erozji zaufania obywateli do państwa – a co gorsza, podważyło zaufanie do procesów demokratycznych.

Przedstawiony przez Ministra Sprawiedliwości projekt nowelizacji ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa zakłada powrót do wyboru sędziowskiej części Rady przez sędziów. W powiązaniu z propozycją przyznania wszystkim sędziom, a nie tylko ich reprezentantom, czynnego i biernego prawa wyborczego, projekt zapewnić ma niezależność KRS i ograniczyć wpływ polityków na proces nominacji sędziowskich. Mimo że propozycje zawarte w projekcie są w większości zasadne, część z nich może utrwalać korporacyjny charakter Rady i niedostatecznie gwarantować jej demokratyczną legitymację.

Opiniowany projekt ma na celu rozwiązanie problemu braku niezależności Krajowej Rady Sądownictwa (KRS, Rada) od władzy politycznej. Projekt, jako jeden z kluczowych z punktu widzenia powrotu do wartości państwa prawnego, powinien zawierać ambitne, przemyślane i innowacyjne rozwiązania budujące autonomię i zaufanie do KRS w długim terminie. Prezentowane w dalszej części rekomendacje, dotyczące ponadto kwestii nieporuszanych w projekcie, powinny przyczynić się do osiągnięcia tego stanu.

- Pamiętając o tym, jak działał Trybunał przez ostatnie 2-3 lata, jak wygląda kalendarz prac w Trybunale Konstytucyjnym, widzimy, że ta wokanda, kolejność rozpoznawania spraw, daty wydania orzeczeń są ściśle skorelowane z bieżącą sytuacją polityczną. I odnoszę takie wrażenie, że brak ogłoszenia orzeczenia w dniu wczorajszym jest wynikiem oczekiwań na decyzję Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej - mówił Patryk Wachowiec. 

Obywatelskie Wysłuchanie Publiczne to jedna z metod prowadzenia konsultacji publicznych, dotyczących spraw społecznie i politycznie ważnych. W piątek wysłuchanie dotyczące senackiego projektu o KRS zorganizowało Forum Obywatelskiego Rozwoju oraz Pracownia Badań i Innowacji Społecznych „Stocznia”. 

W piątek 28 lutego 2020 w godz. 17.00-20.00 w Krakowie w Sali Obrad Rady Miasta Krakowa w Pałacu Wielopolskich przy placu Wszystkich Świętych 3/4 odbędzie się Obywatelskie Wysłuchanie Publiczne senackiego projektu Ustawy o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw. Z wysłuchania prowadzona będzie transmisja na żywo.

Wysłuchanie organizuje Pracownia Badań i Innowacji Społecznych „Stocznia”. Wspierają: Fundusz Obywatelski, Instytut Studiów Strategicznych, Forum Obywatelskiego Rozwoju i Wolne Sądy. 

Sprawę "jednego nazwiska" z Ministerstwa Sprawiedliwości, które według słów Macieja Mitery miało się znaleźć na jego liście poparcia, przypomniała twitterowa dyskusja, która wywiązała się 18 lutego między rzecznikiem KRS a wiceprezesem Forum Obywatelskiego Rozwoju Markiem Tatałą. "Dlaczego twierdził Pan, że tylko jedna osoba z Ministrstwa Sprawiedliwości podpisał się na pańskiej liście podpisów do nowej #KRS?"  - zapytał Tatała.