analizy

Deficyty budżetowe kumulują się w coraz wyższy dług publiczny, który może ograniczać wzrost gospodarczy i stwarzać ryzyka fiskalne. Dlatego rządy powinny emitować dług tylko w uzasadnionych przypadkach. Często dzieje się jednak inaczej. 

Recesja wywołana przez reakcje państwa i konsumentów na pandemię COVID-19 obnażyła problemy systemu emerytalnego, dotychczas maskowane przez dobrą koniunkturę. Według założeń budżetu na 2021 rok dochody składkowe funduszu emerytalnego FUS w 2021 roku będą niższe o ponad 10 mld zł od zakładanych. Jednocześnie liczba emerytów i w konsekwencji wydatki na świadczenia w 2020 i 2021 roku będą rosły w tempie niemal niezmienionym.

W zależności od roli odgrywanej w światowym systemie monetarnym waluty można podzielić na globalne i peryferyjne. Na te pierwsze – do których obok dolara amerykańskiego zaliczyć można też euro, japońskiego jena, funta brytyjskiego i franka szwajcarskiego – popyt zgłaszany jest nie tylko w ich formalnym obszarze walutowym, lecz także przez podmioty zewnętrzne. Pozostałe waluty pełnią rolę peryferyjną lub lokalną, nawet jeśli formalnie są one w pełni wymienialne dla potrzeb transakcji bieżących i kapitałowych. 

Od ponad miesiąca koronawirus zbiera swoje żniwo. W celu walki z epidemią rządzący wprowadzają nowe restrykcje, a instytucje państwa funkcjonują w ograniczonym zakresie. Wielu twierdzi zatem, że mamy do czynienia z „faktycznym stanem nadzwyczajnym” i nawołuje do ogłoszenia stanu klęski żywiołowej. Uważna lektura Konstytucji RP i interpretacja działań rządu pozwala przyjąć, że władza już to zrobiła.

Pandemia COVID-19 jest poważnym wyzwaniem dla społeczeństw na całym świecie. W reakcji na nią ludzie zmieniają swoje zachowania, a rządy podejmują różnorakie działania publiczne. Aby porównać reakcje rządów różnych krajów, przy udziale partnerów zagranicznych zebraliśmy informacje z Bułgarii, Czech, Litwy, Gruzji, Niemiec, Grecji, Węgier, Polski, Słowacji, Słowenii i Wielkiej Brytanii. Przegląd działań publicznych w tych krajach wskazuje na występowanie zarówno obszarów wspólnych, jak i głębokich różnic.  

Koronawirus dla wielu osób stanowi śmiertelne niebezpieczeństwo, ale duża część zarażonych przechodzi go bezobjawowo. Dostępne dane na temat śmiertelności pokazują, że choroba stanowi największe ryzyko dla osób starszych i chorych na inne choroby. Jak wykorzystać dane dotyczące koronawirusa piszą eksperci Forum Obywatelskiego Rozwoju.

Z powodu różnic pod względem liczby przeprowadzonych testów możliwości porównywania danych na temat liczby zachorowań, raportowanych przez różne kraje, są ograniczone. Według raportu WHO 80% Chińczyków, u których laboratoryjnie stwierdzono zarażenie koronawirusem, przechodziło chorobę w sposób łagodny albo umiarkowany. Na Islandii 50% osób zarażonych koronawirusem w chwili badania nie wykazywało żadnych objawów choroby albo wykazywało objawy łagodne. Niepoddawanie testom takich osób może istotnie zaniżać liczbę oficjalnie stwierdzonych przypadków zachorowań.

Gospodarka dopiero zaczyna odczuwać skutki epidemii, choć sektory nastawione na rynek krajowy, cała sfera usług – bardziej niż inne branże. Dla przedsiębiorstw przemysłowych krytyczne znaczenie będzie miało utrzymanie drożności łańcuchów dostaw, zwłaszcza międzynarodowych. A co po kryzysie? Pouczające są obserwacje Tajwanu po epidemii SARS.

Rządowy projekt dodatkowego podatku od napojów słodzonych cukrem i słodzikami, a także zawierających kofeinę i taurynę, został uchwalony przez Sejm głosami Prawa i Sprawiedliwości oraz Lewicy. Teraz oczekuje na dalsze prace w Senacie.