500+

– Partie obiecują przede wszystkim większe transfery socjalne zwiększające konsumpcję. Mało propozycji związanych jest z podnoszeniem aktywności zawodowej – wtóruje Aleksander Łaszek, główny ekonomista FOR

Leszek Balcerowicz, an economist who played a key role in Poland’s transition from communism to capitalism and now runs FOR, a foundation focused on civic development, said the spending was coming at the cost of funding other essential services like health care and education.

Politycy dotrzymali słowa m.in. przy programie Rodzina 500 plus, przy czym – jak podkreślają autorzy raportu – mimo że Polacy go sobie chwalą, to jednak jest on krytykowany za niewielką skuteczność w poprawie sytuacji demograficznej w Polsce. Zgodnie z raportem Forum Obywatelskiego Rozwoju, w 2017 roku odnotowano niewielki wzrost liczby urodzeń, a w 2018 roku nastąpił ich spadek. FOR podkreśla również, że następujące po wprowadzeniu programu zjawisko zmniejszenia ubóstwa miało mniejszą skalę niż zakładano, z samym programem wiążą się wysokie koszty realizacji, które ograniczają wydatki państwa na inne cele.

W ubiegłym roku na wypłatę świadczeń przeznaczono ponad 20 mld zł. Forum Obywatelskiego Rozwoju twierdzi, że by zniwelować skrajne ubóstwo dzieci, potrzeba byłoby jedynie 12,4 proc. całkowitych rocznych kosztów programu. Na tę kwestię zwraca uwagę również dr Brzeziński. Po zniesieniu w tym roku progu dochodowego na pierwsze dziecko w 2020 r. koszt programu przekroczy 40 mld zł.

Największe kontrowersje budzi chyba jednak rozszerzenie programu.

– Ten ruch odwraca do góry nogami oryginalne cele – mówi dr Aleksander Łaszek, główny ekonomista Forum Obywatelskiego Rozwoju. Jeszcze kilka miesięcy przed ogłoszeniem decyzji o rozszerzeniu programu PiS mówił, że program jest idealnie skalibrowany i w ogóle nie wspominano o tym, że zostanie zmodyfikowany.

– Jest to tylko działanie przedwyborcze. Najlepszym dowodem jest wieloletni plan finansowy państwa. Wpisano tam wzrost wartości transferów socjalnych w relacji do PKB z 14,9 proc. w 2018 do 15,7 proc. w tym roku, a potem, w kolejnych latach, systematyczny spadek kolejno do 15,3 proc., 15,2 proc. i 15 proc. – zauważa Łaszek.

FOR od ośmiu lat przygotowuje ono tzw. „Rachunek od Państwa”, w którym pokazują strukturę wydatków naszego państwa. Ostatnie wyliczenia za 2018 r. pokazują, że ten „rachunek” na jednego mieszkańca wyniósł 23 135 zł. To o 1644 zł więcej niż w 2017 r. i 5117 zł więcej niż w 2010 r.

Prof. Leszek Balcerowicz, były minister finansów, uważa, że bogatsze rodziny nie powinny dostawać 500+. - Program miał podnieść dzietność, efekt jest zerowy - dodaje w rozmowie z "Faktem".

Od początku programu rodzina 500+ jego realizacja kosztowała budżet 63 miliardy złotych. Jak donoszą analitycy Forum Obywatelskiego Rozwoju, po rozszerzeniu roczny koszt wyniesie, bagatela, 41 miliardów złotych rocznie.

We wszystkich możliwych badaniach Polacy jako największą bolączkę wskazują stan opieki medycznej. Tymczasem pieniądze, które rząd będzie wydawał na 500 plus (40 mld), mogłyby podnieść wydatki na zdrowie z 4,5 proc. do wymarzonego poziomu 6,2 proc., które zaplanował rząd (wyliczenie głównego ekonomisty FOR, dr. Aleksandra Łaszka).