Blog FOR

Jeszcze przed dojściem PiS do władzy zakres własności państwowej w Polsce był większy niż w innych krajach OECD i Unii Europejskiej. Rządy Beaty Szydło i Mateusza Morawieckiego w żadnym stopniu nie przyczyniły się jednak do zmniejszenia wysokiego poziomu upolitycznienia gospodarki. Wręcz przeciwnie, od ponad dwóch lat jesteśmy świadkami wciąż to nowych działań nacjonalizacyjnych, stanowiących najbardziej drastyczną formę ingerencji w rynek. 

Zjawisko autorytarnego populizmu występuje praktycznie na całym świecie, a w związku z jego skalą nazywane jest dziś często globalnym wyzwaniem. Choć przyczyny popularności dla tego typu politycznych postaw wydają się być często bardzo odmienne w zależności od kraju, to jednak można zidentyfikować pewne cechy wspólne autorytarnych populistów. Wymieniają je m.in. autorzy „Indeksu autorytarnego populizmu” wydanego przez szwedzką organizację Timbro, o którym pisałem jakiś czas temu na Blogu Obywatelskiego Rozwoju. Indeks pokazuje, że na poziomie krajów UE populiści rosną w siłę. W tym tekście omawiam wydaną niedawno w języku angielskim, a wcześniej także po serbsku, publikację organizacji Libek – Libertarijanski Klub pt. „Abusing the People: Global Challenges of Authoritarian Populism”.

Szef Komisji Europejskiej oficjalnie wprowadził pojęcie „sprawiedliwej mobilności”, która może niebezpiecznie zredefiniować wspólny unijny rynek.

"Dodatkowe oszczędzanie na emeryturę jest bezwzględnie potrzebne. Jednak musimy mieć pewność, że środki zgromadzone w tym systemie rzeczywiście są prywatne i nigdy nie będą zabrane przez państwo. Zarówno po pierwszym rozbiorze OFE w 2014 roku, jak i w perspektywie kompletnego zlikwidowania tego systemu i zabrania jednej czwartej środków zgromadzonych w OFE do Funduszu Rezerwy Demograficznej to zaufanie będzie bardzo ograniczone” - stwierdził Wiktor Wojciechowski.

W tekście opublikowanym ostatnio w „Project Syndicate” Dani Rodrik potępia autorytarny populizm – „tłumiący polityczny pluralizm i podważający liberalne normy demokratyczne” – jako zagrożenie, którego należy unikać za wszelką cenę. Ale później stwierdza, że populizm gospodarczy może być „czasami konieczny”. W pierwszej kwestii ma rację, co do drugiej – poważnie się myli.

Nie chodzi o to, by twierdzić, że wzrost nierówności to „dobra rzecz”, ale by nie uogólniać, że im mniej nierówności, tym lepiej. Stanowisko Corbyna, implikujące, że „redukcja nierówności” jest zjawiskiem pożądanym, opiera się o propozycje polityczne, które według innych mierników mogą być wyjątkowo szkodliwe. Powinniśmy o tym pamiętać, gdy mówimy o „ograniczaniu nierówności” przez rządy. Wpływanie na dystrybucję nieuchronnie oznacza ingerencję w ludzkie działania. Możemy zmniejszyć nierówność (przynajmniej tymczasowo) przez deportację lub eksterminację bogatych ludzi. Ale czy to przyniesie korzyść tym, którzy pozostali? Trudno to sobie wyobrazić.

W wyniku austriackich wyborów w 1999 roku prawicowa koalicja pod przywództwem Jörga Haidera zdobyła większość parlamentarną. W odpowiedzi na zawiązanie koalicji, Unia Europejska niemal natychmiast nałożyła sankcje na Austrię. W ślad za nią Izrael zerwał stosunki dyplomatyczne, a Stany Zjednoczone zdystansowały się do nowego rządu.

W wyniku austriackich wyborów w 1999 roku prawicowa koalicja pod przywództwem Jörga Haidera zdobyła większość parlamentarną. W odpowiedzi na zawiązanie koalicji, Unia Europejska niemal natychmiast nałożyła sankcje na Austrię. W ślad za nią Izrael zerwał stosunki dyplomatyczne, a Stany Zjednoczone zdystansowały się do nowego rządu. Gwałtowna reakcja spotkała się też z oporem, głównie ze strony zachodnich partii opozycyjnych oraz wielu państw, na przykład Serbii. Z powodu braku jednomyślności w podjętych krokach, od 2000 roku Unia przyjęła nowe podejście do podobnych zagrożeń ze strony państw członkowskich.

Unia Europejska chce od 2021 roku uzależnić otrzymywanie funduszy unijnych od przestrzegania zasad praworządności. Propozycja ta niewątpliwie jest reakcją na obserwowalne w latach 2015-2018 przejawy ignorowania rządów prawa w Polsce – m.in. podporządkowanie Trybunału Konstytucyjnego upodobaniom rządu i dążenie do uczynienia tego samego z Sądem Najwyższym.

Współpracownicy FOR złożyli do Sejmu dwa wnioski o dostęp do informacji publicznej, domagając się przekazania wszystkich dokumentów związanych z procedurą zgłaszania kandydatów na członków KRS. W najbliższych dniach mija ustawowy termin na udzielenie odpowiedzi.