Analizy

Recesja wywołana przez reakcje państwa i konsumentów na pandemię COVID-19 obnażyła problemy systemu emerytalnego, dotychczas maskowane przez dobrą koniunkturę. Według założeń budżetu na 2021 rok dochody składkowe funduszu emerytalnego FUS w 2021 roku będą niższe o ponad 10 mld zł od zakładanych. Jednocześnie liczba emerytów i w konsekwencji wydatki na świadczenia w 2020 i 2021 roku będą rosły w tempie niemal niezmienionym.

W zależności od roli odgrywanej w światowym systemie monetarnym waluty można podzielić na globalne i peryferyjne. Na te pierwsze – do których obok dolara amerykańskiego zaliczyć można też euro, japońskiego jena, funta brytyjskiego i franka szwajcarskiego – popyt zgłaszany jest nie tylko w ich formalnym obszarze walutowym, lecz także przez podmioty zewnętrzne. Pozostałe waluty pełnią rolę peryferyjną lub lokalną, nawet jeśli formalnie są one w pełni wymienialne dla potrzeb transakcji bieżących i kapitałowych. 

Okres prezydentury Andrzeja Dudy to czas szybkiego wzrostu wydatków państwa oraz zmian w podatkach koniecznych do ich sfinansowania. Podatki są jeszcze bardziej skomplikowane, a jednocześnie pomimo wszystkich zmian nie rozwiązano problemu wysokiego opodatkowania już najniższych płac. Wszystkiemu towarzyszyła propaganda sukcesu, widoczna także w nieprawdziwych wypowiedziach Andrzeja Dudy.

Pandemia COVID-19 jest poważnym wyzwaniem dla społeczeństw na całym świecie. W reakcji na nią ludzie zmieniają swoje zachowania, a rządy podejmują różnorakie działania publiczne. Aby porównać reakcje rządów różnych krajów, przy udziale partnerów zagranicznych zebraliśmy informacje z Bułgarii, Czech, Litwy, Gruzji, Niemiec, Grecji, Węgier, Polski, Słowacji, Słowenii i Wielkiej Brytanii. Przegląd działań publicznych w tych krajach wskazuje na występowanie zarówno obszarów wspólnych, jak i głębokich różnic.  

Rządowy projekt dodatkowego podatku od napojów słodzonych cukrem i słodzikami, a także zawierających kofeinę i taurynę, został uchwalony przez Sejm głosami Prawa i Sprawiedliwości oraz Lewicy. Teraz oczekuje na dalsze prace w Senacie. 

„Macedońska karuzela ustrojowa” – od demokratycznie wygranych wyborów przez rządy autorytarne do ich obalenia – stanowi rzadki przypadek odwróconej autorytarnej transformacji ustrojowej. W szczególności kazus Macedonii pozwala na zbadanie mechanizmów, które doprowadziły do: a) wyborczego zwycięstwa ugrupowania, które potem zaczęło wprowadzać autorytaryzm; b) konsolidacji władzy w rękach ugrupowań autorytarnych; i w końcu c) odwrotu od niedemokratycznych przemian.

8 lipca 2019 r. prokurator Mariusz Krasoń został oddelegowany z Prokuratury Regionalnej w Krakowie do odległej o prawie 300 km i niższej o dwa szczeble w hierarchii Prokuratury Rejonowej we Wrocławiu. Jako przyczynę przeniesienia Komitet Obrony Sprawiedliwości KOS wskazuje zainicjowanie przez prokuratora Krasonia w maju 2019 r. uchwały Zgromadzenia Prokuratury Regionalnej w Krakowie. Uchwała ta sygnalizuje m.in. ograniczanie niezależności prokuratorów.

Uzależnienie od polityków decyzji o zarzutach dyscyplinarnych wobec sędziów zagraża niezawisłości sędziów i niezależności sądów. Takim mechanizmem w bardzo łatwy sposób można wpływać na wydawane przez sędziów wyroki i postanowienia. Obecny system może służyć do zastraszania sędziów, a nie do faktycznego dbania o jakość ich pracy i orzecznictwa. To bardzo niebezpieczny kierunek zmian.

Niemcy w polskiej debacie publicznej są przedstawiane jako kraj, który dokonał pomyślnej deglomeracji w sensie rozproszenia siedzib urzędów centralnych po kraju i osiągnął tym samym zrównoważone tempo rozwoju miast różnych wielkości – bez niekontrolowanego wzrostu miast dużych i wyludniania się miast małych. Taki obraz jest nieprawdziwy.

Nie należy mylić deglomeracji z decentralizacją. Polsce potrzebna jest decentralizacja, która polega na przenoszeniu decyzji na niższy poziom administracji, bliżej obywateli. Niestety deglomeracja nie zmienia wpływu obywateli na podejmowane decyzje, a jest jedynie działaniem fasadowym, które redystrybuuje prestiż z Warszawy do małych miast.