2014-01-27
Analiza 1/2014: Konsolidacje fiskalne na świecie - Finlandia i kraje bałtyckie
SYNTEZA
-
Wraz z powolnym polepszeniem się sytuacji ekonomicznej część państw (w tym Polska) rozpoczęła, a część planuje działania konsolidujące finanse publiczne. Skłania to do zbadania dotychczasowych udanych przypadków konsolidacji.
-
Najprościej konsolidację fiskalną można nazwać polityką zmierzającą do zmniejszenia poziomu deficytu i długu sektora publicznego. Definicje zawarte w literaturze można podzielić na te korzystające z CAPB, bilansu pierwotnego, czy tzw. Action based approach. Konsolidacja uważana jest za udaną gdy w danym okresie czasu poprawie ulegnie CAPB bądź relacja długu do PKB.
-
Fińska konsolidacja, która wymuszona została trudną sytuacją gospodarczą państwa po kryzysie z początku lat dziewięćdziesiątych, trwała przez większość dekady i oparta była w głównej mierze na redukcji wydatków i reformach strukturalnych.
-
Skutkiem konsolidacji było zmniejszenie się poziomu długu publicznego, i poprawa bilansów fiskalnych. Fińską konsolidację mocno wspierał rosnący eksport (będący skutkiem między innymi upłynnienia marki i zmniejszania kosztów pracy) oraz inwestycje, które wzrosły wraz z liberalizacją przepływów kapitałowych i wejściem do UE.
-
Małe otwarte gospodarki państw bałtyckich, których wzrost opierał się w dużej mierze na eksporcie i przepływie kapitału, zostały szczególnie mocno dotknięte ostatnim kryzysem.
-
W przeciwieństwie do Finlandii, która upłynniła swoją walutę, państwa bałtyckie postanowiły odpowiedzieć na kryzys stosując dewaluację wewnętrzną, czyli przywrócenie konkurencyjności poprzez reformy strukturalne i konsolidację fiskalną. Podjęte w dość krótkim okresie czasu dostosowania spowodowały pozytywną reakcję gospodarek zarówno po stronie popytowej, jak i podażowej, co daje podstawy do postawienia tezy o wystąpieniu niekeynesowskich skutków zacieśnienia fiskalnego.
- Choć ostatecznie małe i otwarte gospodarki Finlandii oraz państw bałtyckich różnią się od Polski, wnioski z analizy ich dostosowań mogą być przydatne przy ocenie dotychczasowych oraz planowaniu kolejnych działań konsolidacyjnych.
Komentarz autora do publikacji (wideo):
Kontakt do autora:
Mariusz Michalski
e-mail: [email protected]
Pliki do pobrania:
